Projektligj "Per menaxhimin e integruar te mbetjeve"

Neni 11
Rikuperimi i mbetjeve-Koment Diferencimi I mbetjeve ne burim kerkon dhe nje fature financiare gje e cila do te coje pashmagerisht ne rritjen e kostos se ketij sherbimi dhe rrjedhimisht te tarifes per subjektet dhe qytetaret, Ka ndonje parashikim apo financim ne menyre qe kjo fature te jete e perballueshme nga Qeverisja Vendore ?
Neni 16
Përgjegjësia e krijuesit ose zotëruesit të mbetjeve pika 2:-Koment: Pika 3 nuk ekziston ne kete nen , nese eshte fjala per piken “c” atehere si do te kuptohet kjo qe subjekti perjshtohet nga tarifa locale e grumbullmit te mbetjeve/taksat bashkiake ?
Neni 19
Përgjegjësia e subjekteve që ushtrojnë veprimtarinë e grumbullimit dhe trasportimit të mbetjeve: Koment-Po ne qytetet qe nuk ekzistojne keto impiante ?

Përshëndetje,
Mbështetur në projektligjin e propozuar ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ dhe relacionit shpjegues, të paraqitur për konsultim publiku konstatohen shkelje shumë të rënda teknike dhe juridike të cilet kërkohet nga ana e Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit një sqarim për pikat si më poshtë vijon:
1. Cilët nga ekspertët teknik kanë punuar për projektligjin dhe sa ekperiencë kanë në fushën e mbetjeve?

2. Në dokumentin e paraqitur për konsultim publiku mungon i pasqyruar transpozimi i Direktivës 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, e cila pasqyron zbërthimin e çdo gërme, pike apo neni të draft ligjit dhe RIA. Kërkohet një sqarim për këtë pikë..

3. Bazuar në ligjin në fuqi Nr. 10463, datë 22.09.2011 Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar Direktiva 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, është traspozuar plotësisht dhe në përputhje të plotë, ndërsa projektligji i propozuar është transpozuar pjesërisht me Direktivën 2008/98/KE. Kërkohet një sqarim pse nuk duhet plotësisht dhe duhet pjesërisht për draftligjin e propozuar.

4. Nenet e projektligjit të propozuar nuk janë në përputhje me Direktivën 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, por janë të crregullt sipas vendosjes së rradhitjes.

5. Në projektligjin është hequr Neni për afatet e ndarjes së mbetjeve në burim nga Njësitë e Pushtetit Vendor, e cila në nenin 18, të Ligjin nr. 10463,datë 22.09.2011 ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar:

- Njësitë e qeverisjes vendore grumbullojnë në mënyrë të diferencuar mbetjet, sipas nenit 16 të këtij ligji, brenda 31 dhjetorit 2018, të paktën për këto rryma mbetjesh: letër, metal, plastikë dhe qelq.
Heqja si detyrim të 61 Kryetarëve të Bashkive dhe mos realizimi i kërkesave të ligjit përbën një shkelje shumë e rëndë të përgjegjësisë të Kryetarit. Kërkohet një sqarim për këtë pikë.
6. Bazuar në pikën 12, neni 21 të ligjit 10463, datë 22.09.2011 ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar citon:
12. Kryetarët e njësive të qeverisjes vendore janë përgjegjës për menaxhimin dhe administrimin e mbetjeve që krijohen brenda territorit të tyre administrativ, në përputhje me kërkesat e këtij ligji,
ndërsa në projektligjin është propozuar në gërmën c, neni 15 dhe Neni 18 citon:
Neni 15.
c) Bashkitë, janë përgjegjëse për menaxhimin e integruar të mbetjeve bashkiake dhe mbetjeve të tjera të përcaktuara në dispozitat e këtij ligji që ndodhen në territorin nën juridiksionin e tyre.
Neni 18
Bashkitë janë përgjegjëse për menaxhimin e integruar të mbetjeve bashkiake dhe rrymave të tjera të mbetjeve të parashikuara në këtë ligj, që ndodhen në territorin nën juridiksionin e tyre, sipas kompetencave dhe detyrimeve të përcaktuara në këtë ligj.
Shtrohet pyetja kush ka përgjegjësi:
- Specialist në bashki;
- Drejtori i ndërmarrjes së pastrimit;
- Drejtori i përgjithshëm i bashkisë;
- Administratori i firmës fituese të shërbimit të pastrimit;
- Kryetari i Bashkisë
Kërkohet një sqarim për këto 2 nene nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit.
Si dhe,
Referuar pikës 10, neni 23 të ligjit Nr. 139/2015 ‘Për vetëqeverisjen vendore’ i ndryshuar citon:
- Mbledhjen, largimin dhe trajtimin e mbetjeve të ngurta dhe shtëpiake.

7. Në relacionin shpjegues nuk jepen kostot financiare për transpozimin e çdo akti nënligjor që rrjedh nga ky projekligj, të cilët kërkohen të miratohen me Vendim të Këshillt të Ministrave. Kërkohet të jepen vlera financiare për implementimin dhe zbatimin e projektligjit.

8. Me miratimin e këtij projkligji konstatohet se Vendimi i Këshillit të Ministrave Nr.. 418, datë 27.5.2020 ‘Për miratimin e dokumentit të politikave strategjike dhe të planit kombëtar për menaxhimin e integruar të mbetjeve, 2020 - 2035’ dhe Vendimi i Këshillit Kombëtar të Territorit nr.1, datë 13.01.2020 ‘Plani kombëtar sektorial për menaxhimin e mbetjeve të ngurta’ bien në kundërshtim me afate dhe kriteret që ngarkohen për zbatimin e këtij draftligji. Kërkohet një intepretim se si do të implementohen këto 2 dokumenta bazë te menaxhimit të integruar të mbetjeve duke ju sqaruar se:

Në projektligjin është hequr hartimi i planeve rajonale, i cili do të mundësonte hartimin e planeve lokale sipas numrit të popullsisë dhe zonës territoriale. Në nenin 10, 11, 12 dhe 13, të ligjit 10463, datë 22.09.2011 ;Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar, sqaron mënyrën e hartimeve të planeve rajonale.
Kërkohet një intepretim nga MTM, pse është neni për hartimin e planeve është hequr si detyrim në projekligjin.
9. Në pikën 3, nenin 22, të projekligjit të propozuar kërkon ngritjen organizimin funksionimi dhe përgjegjësitë funksionale të AKEM përcaktohen me Vendimin e Këshillit të Ministrave për krijimin, organizimin dhe funksionimin e AKEM,
Aktualisht është ngritur me Vendimin Nr. 132, datë 6.3.2024, të Këshillit të Ministrave “Për krijimin, organizimin dhe funksionimin e Agjencisë Kombëtare të Ekonomisë së Mbetjeve”, si dhe të Urdhrit të Kryeministrit nr. 94, datë 12.06.2024 “Për miratimin e strukturës dhe të organikës së Agjencisë Kombëtare të Ekonomisë së Mbetjeve”. Ngritja e kësaj agjencie para kohe dhe jo në përputhje me kërkesat e ligjit në fuqi nr. 10463, datë 22.09.2011 Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar, mos vallë është shkelur kërkesat e detyrimit të ligjit të sipërcituar??? Kërkohet një intepretim të këtij akti.
10. Neni 22 të projektligjit të propozuar lidhur me Organizimi, funksionimi dhe përgjegjësitë funksionale të AKEM, bie ndesh me nenin 29 ‘Fondi i ekonomisë së mbetjeve’ të projektligjit, pasi nuk ka fushë përgjegjësie AKEM. Kërkohet një intepretim të këtij neni nga MTM.

11. Vendimet e Këshillit të Ministrave të cilët janë në fuqi dhe janë transpozur plotësisht me Direktivat përkatëse, të cilët kanë pasur një kosto për buxhetin e shtetit apo nga projektet e huaja, si do të funksionojnë??

a. Do të shfuqizohen??
b. Do të hartohen nga e para dhe nëse Po.. sa është vlera financiare që do të duhen për hartimin e këtyre projetvendimeve,
c. Si do të mbulohen kostot nga buxheti i shtetit?
d. Apo është përcaktuar nga një donator i huaj hartimi i tyre dhe cili nga projektet e huaja ka negociuar me MTM.
e. Sa është afati i përcaktuar për hartimin e këtyre projektvendime??
f. Pasi në nenin 83, ka përcaktuar vetëm ligjin ligji nr. 10 463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”, si dhe çdo akt tjetër nënligjor, që bie në kundërshtim me këtë ligj, shfuqizohen..Me cilin akt në fuqi bie ndesh..Kërkohet përcaktimi i këtij akti në fuqi.

12. Në pikën 3 dhe 4, të nenit 73 të projektligjit citon:

- 3. Në territorin e Republikës së Shqipërisë lejohen të importohen, vetëm disa kategori të caktuara mbetjesh jo të rrezikshme, përveç atyre të përcaktuara në pikat 1 dhe 2 të këtij neni, pas miratimit të kërkesës për import me Vendim të Këshillit të Ministrave.

- 4. Këshilli i Ministrave me propozim të Ministrit miraton listën e mbetjeve jo të rrezikshme të cilat lejohen të importohen në Republikën e Shqipërisë si dhe rregullat për zbatimin e këtij neni

Nisur sa më lart, kërkohet një informacion të detajuar lidhur me:
a. Në draftligjin dhe relacion shpjegues nuk përjashton apo ndalon mbetjet për import për 3 impiantet incenerimit të financuar nëpërmjet PPP dhe buxhetit të shtetit. Ky projekt ligji I lejon mbetjet per këto impiante??

b. Cfarë do bëhen me mbetjet aktuale dhe mbetjet e 199 venddepozitimeve që kërkohen të importohen??

c. Sa është sasia e mbetjeve që kërkohet të importohet në Shqipëri??

d. Cfarë lloj mbetjesh të përcaktuar me kodin 6 shifror sipas VKM – së Nr. 402/2021 ‘Për katalogun e mbetjeve’, lejohen të importohen??

e. Po me ndarjen e mbetjeve në burim që kanë pasur detyrim të bëhet që në vitin 2018 nga 61 Kryetarët e Bashkive, mbetjet aktuale e gjeneruara si do të trajtohen??

f. Cilët kompani në vendin tonë janë të interesuar për importin e mbetjeve dhe llojin e tyre??

g. A ka hartuar Ministria e Turizmit dhe Mjedisit një studim fizibilitetit nevojat për import dhe llojet e mbetjeve???

h. A ka zhvilluar dëgjesa publike Ministria e Turizmit dhe Mjedisit përpara se të paraqitej projektligji për konsultim për ndryshimin e nenit për importin e mbetjeve (dokumentin dhe firmat që kanë qenë dakort për import mbetje);

i. A janë plotësuar kushtet dhe kriteret me kushte sanitare në territorin e Republikës së Shqipërisë për menaxhimin e integruar të mbetjeve, të cilët kërkohet importi i mbetjeve?

j. A është i mbuluar i gjithë territori Shqipërisë sipas rajoneve me venddepozitim legal, ndarje të mbetjeve në burim, riciklim dhe asgjësim i kontrolluar?? Dhe cilët rajone nuk kanë të ingritur infrastrukturën sipas Master planit dhe Strategjisë Kombëtare të mbetjeve??

k. A është monitoruar deri më tani objektivat e Planit Kombëtar të mbetjeve dhe Master Planit kombëtar kryesisht:

- Përcaktimi I venddepozitimit të mbetjeve inerte sipas VKM – së 575/2015 ‘Për miratimin dhe menaxhimin e mbetjeve inerte’

- Ndarja e mbetjeve në burim sa bashki e kanë implementuar 100 % sipas kërkesave të VKM – së 418/2020 ‘Strategjisë Kombëtare të mbetjeve’ që kërkohet të importohet mbetje??

- Pse nuk ka funksionuar bashkëpunimi dhe bashkërendimi ndërmjet institucioneve qëndrore dhe vendore me kompanitë e riciklimit që lëndën e parë ta merrnin në ndarjen e mbetjeve në burim dhe mos të përfundonte në venddepozitme ilegale apo legale??

Përshëndetje,

Mbështetur në projektligjin e propozuar ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ dhe relacionit shpjegues, të paraqitur për konsultim publiku konstatohen shkelje shumë të rënda teknike dhe juridike të cilet kërkohet nga ana e Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit një sqarim për pikat si më poshtë vijon:
1. Cilët nga ekspertët teknik kanë punuar për projektligjin dhe sa ekperiencë kanë në fushën e mbetjeve?

2. Në dokumentin e paraqitur për konsultim publiku mungon i pasqyruar transpozimi i Direktivës 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, e cila pasqyron zbërthimin e çdo gërme, pike apo neni të draft ligjit dhe RIA. Kërkohet një sqarim për këtë pikë..

3. Bazuar në ligjin në fuqi Nr. 10463, datë 22.09.2011 Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar Direktiva 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, është traspozuar plotësisht dhe në përputhje të plotë, ndërsa projektligji i propozuar është transpozuar pjesërisht me Direktivën 2008/98/KE. Kërkohet një sqarim pse nuk duhet plotësisht dhe duhet pjesërisht për draftligjin e propozuar.

4. Nenet e projektligjit të propozuar nuk janë në përputhje me Direktivën 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, por janë të crregullt sipas vendosjes së rradhitjes.

5. Në projektligjin është hequr Neni për afatet e ndarjes së mbetjeve në burim nga Njësitë e Pushtetit Vendor, e cila në nenin 18, të Ligjin nr. 10463,datë 22.09.2011 ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar:

- Njësitë e qeverisjes vendore grumbullojnë në mënyrë të diferencuar mbetjet, sipas nenit 16 të këtij ligji, brenda 31 dhjetorit 2018, të paktën për këto rryma mbetjesh: letër, metal, plastikë dhe qelq.

Heqja si detyrim të 61 Kryetarëve të Bashkive dhe mos realizimi i kërkesave të ligjit përbën një shkelje shumë e rëndë të përgjegjësisë të Kryetarit. Kërkohet një sqarim për këtë pikë.

6. Bazuar në pikën 12, neni 21 të ligjit 10463, datë 22.09.2011 ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar citon:

12. Kryetarët e njësive të qeverisjes vendore janë përgjegjës për menaxhimin dhe administrimin e mbetjeve që krijohen brenda territorit të tyre administrativ, në përputhje me kërkesat e këtij ligji,
ndërsa në projektligjin është propozuar në gërmën c, neni 15 dhe Neni 18 citon:
Neni 15.
c) Bashkitë, janë përgjegjëse për menaxhimin e integruar të mbetjeve bashkiake dhe mbetjeve të tjera të përcaktuara në dispozitat e këtij ligji që ndodhen në territorin nën juridiksionin e tyre.

Neni 18
Bashkitë janë përgjegjëse për menaxhimin e integruar të mbetjeve bashkiake dhe rrymave të tjera të mbetjeve të parashikuara në këtë ligj, që ndodhen në territorin nën juridiksionin e tyre, sipas kompetencave dhe detyrimeve të përcaktuara në këtë ligj.

Shtrohet pyetja kush ka përgjegjësi:
- Specialist në bashki;
- Drejtori i ndërmarrjes së pastrimit;
- Drejtori i përgjithshëm i bashkisë;
- Administratori i firmës fituese të shërbimit të pastrimit;
- Kryetari i Bashkisë

Kërkohet një sqarim për këto 2 nene nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit si dhe pse është hequr përgjegjësia e Kryetarit të Bashkisë në këtë projektligj?? pasi në ligjin Nr. 10463, datë 22.09.2011 Për menaxhimin e integruar të mbetjeve' i ndryshuar ka përcaktuar përgjegjësinë.

Si dhe,

Referuar pikës 10, neni 23 të ligjit Nr. 139/2015 ‘Për vetëqeverisjen vendore’ i ndryshuar citon:
- Mbledhjen, largimin dhe trajtimin e mbetjeve të ngurta dhe shtëpiake.

7. Në relacionin shpjegues nuk jepen kostot financiare për transpozimin e çdo akti nënligjor që rrjedh nga ky projekligj, të cilët kërkohen të miratohen me Vendim të Këshillt të Ministrave. Kërkohet të jepen vlera financiare për implementimin dhe zbatimin e projektligjit.

8. Me miratimin e këtij projkligji konstatohet se Vendimi i Këshillit të Ministrave Nr.. 418, datë 27.5.2020 ‘Për miratimin e dokumentit të politikave strategjike dhe të planit kombëtar për menaxhimin e integruar të mbetjeve, 2020 - 2035’ dhe Vendimi i Këshillit Kombëtar të Territorit nr.1, datë 13.01.2020 ‘Plani kombëtar sektorial për menaxhimin e mbetjeve të ngurta’ bien në kundërshtim me afate dhe kriteret që ngarkohen për zbatimin e këtij draftligji. Kërkohet një intepretim se si do të implementohen këto 2 dokumenta bazë te menaxhimit të integruar të mbetjeve duke ju sqaruar se:

Në projektligjin është hequr hartimi i planeve rajonale, i cili do të mundësonte hartimin e planeve lokale sipas numrit të popullsisë dhe zonës territoriale. Në nenin 10, 11, 12 dhe 13, të ligjit 10463, datë 22.09.2011 ;Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar, sqaron mënyrën e hartimeve të planeve rajonale.

Kërkohet një intepretim nga MTM, pse është neni për hartimin e planeve është hequr si detyrim në projekligjin.
9. Në pikën 3, nenin 22, të projekligjit të propozuar kërkon ngritjen organizimin funksionimi dhe përgjegjësitë funksionale të AKEM përcaktohen me Vendimin e Këshillit të Ministrave për krijimin, organizimin dhe funksionimin e AKEM,

Aktualisht është ngritur me Vendimin Nr. 132, datë 6.3.2024, të Këshillit të Ministrave “Për krijimin, organizimin dhe funksionimin e Agjencisë Kombëtare të Ekonomisë së Mbetjeve”, si dhe të Urdhrit të Kryeministrit nr. 94, datë 12.06.2024 “Për miratimin e strukturës dhe të organikës së Agjencisë Kombëtare të Ekonomisë së Mbetjeve”. Ngritja e kësaj agjencie para kohe dhe jo në përputhje me kërkesat e ligjit në fuqi nr. 10463, datë 22.09.2011 Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar, mos vallë është shkelur kërkesat e detyrimit të ligjit të sipërcituar??? Kërkohet një intepretim të këtij akti.

10. Neni 22 të projektligjit të propozuar lidhur me Organizimi, funksionimi dhe përgjegjësitë funksionale të AKEM, bie ndesh me nenin 29 ‘Fondi i ekonomisë së mbetjeve’ të projektligjit, pasi nuk ka fushë përgjegjësie AKEM. Kërkohet një intepretim të këtij neni nga MTM.

11. Vendimet e Këshillit të Ministrave të cilët janë në fuqi dhe janë transpozur plotësisht me Direktivat përkatëse, të cilët kanë pasur një kosto për buxhetin e shtetit apo nga projektet e huaja, si do të funksionojnë??

a. Do të shfuqizohen??

b. Do të hartohen nga e para dhe nëse Po.. sa është vlera financiare që do të duhen për hartimin e këtyre projetvendimeve,
c. Si do të mbulohen kostot nga buxheti i shtetit?
d. Apo është përcaktuar nga një donator i huaj hartimi i tyre dhe cili nga projektet e huaja ka negociuar me MTM.
e. Sa është afati i përcaktuar për hartimin e këtyre projektvendime??
f. Pasi në nenin 83, ka përcaktuar vetëm ligjin ligji nr. 10 463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”, si dhe çdo akt tjetër nënligjor, që bie në kundërshtim me këtë ligj, shfuqizohen..Me cilin akt në fuqi bie ndesh..Kërkohet përcaktimi i këtij akti në fuqi.

12. Në pikën 3 dhe 4, të nenit 73 të projektligjit citon:

- 3. Në territorin e Republikës së Shqipërisë lejohen të importohen, vetëm disa kategori të caktuara mbetjesh jo të rrezikshme, përveç atyre të përcaktuara në pikat 1 dhe 2 të këtij neni, pas miratimit të kërkesës për import me Vendim të Këshillit të Ministrave.

- 4. Këshilli i Ministrave me propozim të Ministrit miraton listën e mbetjeve jo të rrezikshme të cilat lejohen të importohen në Republikën e Shqipërisë si dhe rregullat për zbatimin e këtij neni

Nisur sa më lart, kërkohet një informacion të detajuar lidhur me:
a. Në draftligjin dhe relacion shpjegues nuk përjashton apo ndalon mbetjet për import për 3 impiantet incenerimit të financuar nëpërmjet PPP dhe buxhetit të shtetit. Ky projekt ligji I lejon mbetjet per këto impiante??

b. Cfarë do bëhen me mbetjet aktuale dhe mbetjet e 199 venddepozitimeve që kërkohen të importohen??

c. Sa është sasia e mbetjeve që kërkohet të importohet në Shqipëri??

d. Cfarë lloj mbetjesh të përcaktuar me kodin 6 shifror sipas VKM – së Nr. 402/2021 ‘Për katalogun e mbetjeve’, lejohen të importohen??

e. Po me ndarjen e mbetjeve në burim që kanë pasur detyrim të bëhet që në vitin 2018 nga 61 Kryetarët e Bashkive, mbetjet aktuale e gjeneruara si do të trajtohen??

f. Cilët kompani në vendin tonë janë të interesuar për importin e mbetjeve dhe llojin e tyre??

g. A ka hartuar Ministria e Turizmit dhe Mjedisit një studim fizibilitetit nevojat për import dhe llojet e mbetjeve???

h. A ka zhvilluar dëgjesa publike Ministria e Turizmit dhe Mjedisit përpara se të paraqitej projektligji për konsultim për ndryshimin e nenit për importin e mbetjeve (dokumentin dhe firmat që kanë qenë dakort për import mbetje);

i. A janë plotësuar kushtet dhe kriteret me kushte sanitare në territorin e Republikës së Shqipërisë për menaxhimin e integruar të mbetjeve, të cilët kërkohet importi i mbetjeve?

j. A është i mbuluar i gjithë territori Shqipërisë sipas rajoneve me venddepozitim legal, ndarje të mbetjeve në burim, riciklim dhe asgjësim i kontrolluar?? Dhe cilët rajone nuk kanë të ingritur infrastrukturën sipas Master planit dhe Strategjisë Kombëtare të mbetjeve??

k. A është monitoruar deri më tani objektivat e Planit Kombëtar të mbetjeve dhe Master Planit kombëtar kryesisht:

- Përcaktimi I venddepozitimit të mbetjeve inerte sipas VKM – së 575/2015 ‘Për miratimin dhe menaxhimin e mbetjeve inerte’

- Ndarja e mbetjeve në burim sa bashki e kanë implementuar 100 % sipas kërkesave të VKM – së 418/2020 ‘Strategjisë Kombëtare të mbetjeve’ që kërkohet të importohet mbetje??

- Pse nuk ka funksionuar bashkëpunimi dhe bashkërendimi ndërmjet institucioneve qëndrore dhe vendore me kompanitë e riciklimit që lëndën e parë ta merrnin në ndarjen e mbetjeve në burim dhe mos të përfundonte në venddepozitme ilegale apo legale??

Për të gjitha këto pika dhe komente mbetem në pritje të përgjigjes nga MTM.

Faleminderit,

Përshëndetje,

Mbështetur në projektligjin e propozuar ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ dhe relacionit shpjegues, të paraqitur për konsultim publiku sipas kërkesave të legjislacionit në fuqi ju përcejellim konstatimet nga ana ime e disa shkeljeve shumë të rënda teknike dhe juridike të cilet kërkohet nga ana e përfaqësuesve të Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit një sqarim për të gjitha pikat si më poshtë vijon:

1. Cilët nga ekspertët teknik kanë punuar për projektligjin dhe sa vite ekperiencë kanë në fushën e mbetjeve?

2. Në dokumentin e paraqitur për konsultim publiku mungon i pasqyruar transpozimi i Direktivës 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 Nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, e cila pasqyron zbërthimin e çdo gërme, pike apo neni të draft ligjit dhe RIA. Kërkohet një sqarim për këtë pikë..

3. Bazuar në ligjin në fuqi Nr. 10463, datë 22.09.2011 Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar Direktiva 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, është traspozuar plotësisht dhe në përputhje të plotë, ndërsa projektligji i propozuar është transpozuar pjesërisht me Direktivën 2008/98/KE. Kërkohet një sqarim pse nuk duhet plotësisht dhe duhet pjesërisht për draftligjin e propozuar.

4. Nenet e projektligjit të propozuar nuk janë në përputhje dhe në harmonizim me Direktivën 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 Nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, por janë të crregullt sipas vendosjes së rradhitjes dhe përmbajtes së tekstit sipas neneve.

5. Në projektligjin është hequr Neni për afatet e ndarjes së mbetjeve në burim nga Njësitë e Pushtetit Vendor, e cila në nenin 18, të Ligjin nr. 10463, datë 22.09.2011 ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar citon:

- Njësitë e qeverisjes vendore grumbullojnë në mënyrë të diferencuar mbetjet, sipas nenit 16 të këtij ligji, brenda 31 dhjetorit 2018, të paktën për këto rryma mbetjesh: letër, metal, plastikë dhe qelq.

Heqja si detyrim të 61 Kryetarëve të Bashkive dhe mos realizimi i kërkesave të ligjit përbën një shkelje shumë e rëndë të përgjegjësisë të Kryetarit. Kërkohet një sqarim për këtë pikë.

6. Bazuar në pikën 12, neni 21 të ligjit 10463, datë 22.09.2011 ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar citon:

12. Kryetarët e njësive të qeverisjes vendore janë përgjegjës për menaxhimin dhe administrimin e mbetjeve që krijohen brenda territorit të tyre administrativ, në përputhje me kërkesat e këtij ligji,

ndërsa në projektligjin është propozuar në gërmën c, neni 15 dhe Neni 18 citon:

Neni 15.

c) Bashkitë, janë përgjegjëse për menaxhimin e integruar të mbetjeve bashkiake dhe mbetjeve të tjera të përcaktuara në dispozitat e këtij ligji që ndodhen në territorin nën juridiksionin e tyre.

Neni 18

Bashkitë janë përgjegjëse për menaxhimin e integruar të mbetjeve bashkiake dhe rrymave të tjera të mbetjeve të parashikuara në këtë ligj, që ndodhen në territorin nën juridiksionin e tyre, sipas kompetencave dhe detyrimeve të përcaktuara në këtë ligj.

Shtrohet pyetja kush ka përgjegjësi:

- Specialisti në bashki;

- Drejtori i ndërmarrjes së pastrimit;

- Drejtori i përgjithshëm i bashkisë;

- Administratori i firmës fituese të shërbimit të pastrimit;

- Kryetari i Bashkisë

Kërkohet një sqarim për këto 2 nene nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit pse nuk duhet të përcaktohet me Kryetarin e Bashkisë i cili është përgjegjës drejtëpërdrejt për menaxhimin e integruar të mbetjeve dhe të pse është ndryshuar nga variant i ligjit në fuqi aktual???

Si dhe,

Referuar pikës 10, neni 23 të ligjit Nr. 139/2015 ‘Për vetëqeverisjen vendore’ i ndryshuar citon:

- Mbledhjen, largimin dhe trajtimin e mbetjeve të ngurta dhe shtëpiake, është përgjegjësi i Kryetarit të bashkisë.

7. Në relacionin shpjegues nuk jepen kostot financiare për transpozimin e çdo akti nënligjor që rrjedh nga ky projekligj, të cilët kërkohen të miratohen me Vendim të Këshillt të Ministrave. Kërkohet të jepen vlera financiare për implementimin dhe zbatimin e projektligjit.

8. Me miratimin e këtij projkligji konstatohet se Vendimi i Këshillit të Ministrave Nr.. 418, datë 27.5.2020 ‘Për miratimin e dokumentit të politikave strategjike dhe të planit kombëtar për menaxhimin e integruar të mbetjeve, 2020 - 2035’ dhe Vendimi i Këshillit Kombëtar të Territorit nr.1, datë 13.01.2020 ‘Plani kombëtar sektorial për menaxhimin e mbetjeve të ngurta’ bien në kundërshtim me afate dhe kriteret që ngarkohen për zbatimin e këtij draftligji. Kërkohet një intepretim se si do të implementohen këto 2 dokumenta bazë te menaxhimit të integruar të mbetjeve duke ju sqaruar se:

Në projektligjin është hequr hartimi i planeve rajonale, i cili do të mundësonte hartimin e planeve lokale sipas numrit të popullsisë dhe zonës territoriale. Në nenin 10, 11, 12 dhe 13, të ligjit 10463, datë 22.09.2011 ;Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar, sqaron mënyrën e hartimeve të planeve rajonale.

Kërkohet një intepretim nga MTM, pse është neni për hartimin e planeve është hequr si detyrim në këtë projekligj pasi në Direktiv është cituar.

9. Në pikën 3, nenin 22, të projekligjit të propozuar kërkon ngritjen organizimin funksionimi dhe përgjegjësitë funksionale të AKEM, e cila përcaktohen me Vendimin e Këshillit të Ministrave për krijimin, organizimin dhe funksionimin e AKEM,

Aktualisht është ngritur me Vendimin Nr. 132, datë 6.3.2024, të Këshillit të Ministrave “Për krijimin, organizimin dhe funksionimin e Agjencisë Kombëtare të Ekonomisë së Mbetjeve”, si dhe Urdhrit të Kryeministrit nr. 94, datë 12.06.2024 “Për miratimin e strukturës dhe të organikës së Agjencisë Kombëtare të Ekonomisë së Mbetjeve”.

Ngritja e kësaj agjencie para kohe dhe jo në përputhje me kërkesat e ligjit në fuqi nr. 10463, datë 22.09.2011 Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar, mos vallë është shkelur kërkesat e detyrimit të ligjit të sipërcituar??? Kërkohet një intepretim të këtij akti.

10. Neni 22 të projektligjit të propozuar lidhur me Organizimi, funksionimi dhe përgjegjësitë funksionale të AKEM, bie ndesh me nenin 29 ‘Fondi i ekonomisë së mbetjeve’ të projektligjit, pasi nuk ka fushë përgjegjësie AKEM.

Kërkohet një intepretim të këtij neni nga MTM.

11. Vendimet e Këshillit të Ministrave të cilët janë në fuqi dhe janë transpozur plotësisht me Direktivat përkatëse, të cilët kanë pasur një kosto për buxhetin e shtetit apo nga projektet e huaja, si do të funksionojnë??

a. Do të shfuqizohen??

b. Do të hartohen nga e para dhe nëse Po.. sa është vlera financiare që do të duhen për hartimin e këtyre projetvendimeve,

c. Si do të mbulohen kostot nga buxheti i shtetit?

d. Apo është përcaktuar nga një donator i huaj hartimi i tyre dhe cili nga projektet e huaja ka negociuar me MTM.

e. Sa është afati i përcaktuar për hartimin e këtyre projektvendime??

f. Pasi në nenin 83, ka përcaktuar vetëm ligjin ligji nr. 10 463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”, si dhe çdo akt tjetër nënligjor, që bie në kundërshtim me këtë ligj, shfuqizohen..

Me cilin akt në fuqi bie ndesh..Kërkohet përcaktimi i këtij akti në fuqi.

12. Në pikën 3 dhe 4, të nenit 73 të projektligjit citon:

- 3. Në territorin e Republikës së Shqipërisë lejohen të importohen, vetëm disa kategori të caktuara mbetjesh jo të rrezikshme, përveç atyre të përcaktuara në pikat 1 dhe 2 të këtij neni, pas miratimit të kërkesës për import me Vendim të Këshillit të Ministrave.

- 4. Këshilli i Ministrave me propozim të Ministrit miraton listën e mbetjeve jo të rrezikshme të cilat lejohen të importohen në Republikën e Shqipërisë si dhe rregullat për zbatimin e këtij neni

Nisur sa më lart, kërkohet një informacion të detajuar lidhur me:

a. Në draftligjin dhe relacion shpjegues nuk përjashton apo ndalon mbetjet për import për 3 impiantet incenerimit të financuara nëpërmjet PPP dhe buxhetit të shtetit.

Ky projektligj i lejon mbetjet per këto impiante??

b. Cfarë do bëhen me mbetjet aktuale dhe mbetjet e 199 venddepozitimeve që kërkohen të importohen??

c. Sa është sasia e mbetjeve që kërkohet të importohet në Shqipëri??

d. Cfarë lloj mbetjesh të përcaktuar me kodin 6 shifror sipas VKM – së Nr. 402/2021 ‘Për katalogun e mbetjeve’, lejohen të importohen??

e. Po me ndarjen e mbetjeve në burim që kanë pasur detyrim të bëhet që në vitin 2018 nga 61 Kryetarët e Bashkive, mbetjet aktuale e gjeneruara si do të trajtohen??

f. Cilët kompani në vendin tonë janë të interesuar për importin e mbetjeve dhe llojin e tyre??

g. A ka hartuar Ministria e Turizmit dhe Mjedisit një studim fizibilitetit nevojat për import dhe llojet e mbetjeve???

- Cili projekt ka hartuar këtë studim fizibiliteti (kërkohet të vendoset në dispozicion ky dokument)

h. A ka zhvilluar dëgjesa publike Ministria e Turizmit dhe Mjedisit përpara se të paraqitej projektligji për konsultim për ndryshimin e nenit për importin e mbetjeve (Kërkohet vendosja në dispozicion dokumenti së bashku me siglimet të personave që kanë qenë dakort për import mbetje);

i. A janë plotësuar kushtet dhe kriteret me kushte sanitare në territorin e Republikës së Shqipërisë për menaxhimin e integruar të mbetjeve, të cilët kërkohet importi i mbetjeve?

j. A është i mbuluar i gjithë territori Shqipërisë sipas rajoneve me venddepozitim legal, ndarje të mbetjeve në burim, riciklim dhe asgjësim i kontrolluar??

- Dhe cilët rajone nuk kanë të ingritur infrastrukturën sipas Master planit dhe Strategjisë Kombëtare të mbetjeve??

k. A është monitoruar deri më tani objektivat e Planit Kombëtar të mbetjeve dhe Master Planit kombëtar kryesisht:

- Përcaktimi I venddepozitimit të mbetjeve inerte sipas VKM – së 575/2015 ‘Për miratimin dhe menaxhimin e mbetjeve inerte’

- Nevojën për importin e mbetjeve dhe llojet e tyre?

- Ndarja e mbetjeve në burim sa bashki e kanë implementuar 100 % sipas kërkesave të VKM – së 418/2020 ‘Strategjisë Kombëtare të mbetjeve’ dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 418/2014 'Për ndarjen e mbetjeve në burim' që kërkohet të importohen mbetje '??

- Pse nuk ka funksionuar bashkëpunimi dhe bashkërendimi ndërmjet institucioneve qëndrore dhe vendore me kompanitë e riciklimit që lëndën e parë ta merrnin në ndarjen e mbetjeve në burim dhe mos të përfundonte në venddepozitme ilegale apo legale??

- Për 11 vite që nuk ka pasur import të mbetjeve subjektet e riciklimit kanë ushtruar aktivitetin e tyre në territorin e Republikës së Shqipërisë edhe pa import, pse duhej tani ky ndryshim i projektligjit??

- A është ngritur infrastruktura e monitorimit dhe kontrollit në pikat kufitare Doganore, Agjencinë Kombëtare të Mjedisit apo ndonjë institucion tjetër për vlerësimin e përmbajtjes së llojit të mbetjeve, akreditimin e mjeteve për analizimin e rrezikshmërisë dhe pasojat që mund të përmbajnë llojet e mbetjeve;

- Sa të kualifikuar dhe të cerfikuar ka pajisur Ministria e Turizmit dhe Mjedisit personat që mund të analizojnë mbetjet në rast importi??

- A ka përcaktuar shtetet Ministria e Turizmit dhe Mjedisit në rast importi vendet që do të eksportojnë dhe importojnë mbetjet në vendin tonë?? dhe

nëse Po cilët shtete mendohen të importohen mbetjet dhe origjinën e tyre??

Për të gjitha pikat dhe komenteve të cituara më lart, kërkoj një sqarim të thelluar nga ana e Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit.

Mbetem në pritje të kthim përgjigje..

Faleminderit,

Duke qenë se Neni 73 “Importi i mbetjeve”, mund të sjellë ndjeshmëri të madhe në publik dhe tek shoqatat mjedisore, do sugjeroja që, ose në Ligj, ose në VKM, të përcaktohet që pas miratimit nga Këshilli i Ministrave të kërkesës për import, sipas pikës 3 të këtij neni, do duhet që midis institucioneve të tjera publike që e kanë detyrë funksionale, monitorimin e përbërësve të këtyre mbetjeve të importuara nga hyrja në Pikën Doganore e deri në fund të përdorimit të tyre për riciklim, ta ndjekin edhe përfaqësuesit e 3 - 5 shoqatave më të mëdha që mbulojnë fushën e mjedisit. Shpenzimet / dietat për të gjithë këtë periudhë monitorimi, e përballon subjekti tregtar që ka kërkuar importin.

Përshëndetje,

Mbështetur në projektligjin e propozuar ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ dhe relacionit shpjegues, të paraqitur për konsultim publiku sipas kërkesave të legjislacionit në fuqi ju përcejellim konstatimet nga ana ime e disa shkeljeve shumë të rënda teknike dhe juridike të cilet kërkohet nga ana e përfaqësuesve të Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit një sqarim për të gjitha pikat si më poshtë vijon:

1. Cilët nga ekspertët teknik kanë punuar për projektligjin dhe sa ekperiencë kanë në fushën e mbetjeve?

2. Në dokumentin e paraqitur për konsultim publiku mungon i pasqyruar transpozimi i Direktivës 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 Nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, e cila pasqyron zbërthimin e çdo gërme, pike apo neni të draft ligjit dhe RIA. Kërkohet një sqarim për këtë pikë..

3. Bazuar në ligjin në fuqi Nr. 10463, datë 22.09.2011 Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar Direktiva 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, është traspozuar plotësisht dhe në përputhje të plotë, ndërsa projektligji i propozuar është transpozuar pjesërisht me Direktivën 2008/98/KE. Kërkohet një sqarim pse nuk duhet plotësisht dhe duhet pjesërisht për draftligjin e propozuar.

4. Nenet e projektligjit të propozuar nuk janë në përputhje dhe në harmonizim me Direktivën 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 Nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, por janë të crregullt sipas vendosjes së rradhitjes dhe përmbajtes së tekstit sipas neneve.

5. Në projektligjin është hequr Neni për afatet e ndarjes së mbetjeve në burim nga Njësitë e Pushtetit Vendor, e cila në nenin 18, të Ligjin nr. 10463, datë 22.09.2011 ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar citon:

- Njësitë e qeverisjes vendore grumbullojnë në mënyrë të diferencuar mbetjet, sipas nenit 16 të këtij ligji, brenda 31 dhjetorit 2018, të paktën për këto rryma mbetjesh: letër, metal, plastikë dhe qelq.

Heqja si detyrim të 61 Kryetarëve të Bashkive dhe mos realizimi i kërkesave të ligjit përbën një shkelje shumë e rëndë të përgjegjësisë të Kryetarit. Kërkohet një sqarim për këtë pikë.

6. Bazuar në pikën 12, neni 21 të ligjit 10463, datë 22.09.2011 ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar citon:

12. Kryetarët e njësive të qeverisjes vendore janë përgjegjës për menaxhimin dhe administrimin e mbetjeve që krijohen brenda territorit të tyre administrativ, në përputhje me kërkesat e këtij ligji,

ndërsa në projektligjin është propozuar në gërmën c, neni 15 dhe Neni 18 citon:

Neni 15.

c) Bashkitë, janë përgjegjëse për menaxhimin e integruar të mbetjeve bashkiake dhe mbetjeve të tjera të përcaktuara në dispozitat e këtij ligji që ndodhen në territorin nën juridiksionin e tyre.

Neni 18

Bashkitë janë përgjegjëse për menaxhimin e integruar të mbetjeve bashkiake dhe rrymave të tjera të mbetjeve të parashikuara në këtë ligj, që ndodhen në territorin nën juridiksionin e tyre, sipas kompetencave dhe detyrimeve të përcaktuara në këtë ligj.

Shtrohet pyetja kush ka përgjegjësi:

- Specialisti në bashki;

- Drejtori i ndërmarrjes së pastrimit;

- Drejtori i përgjithshëm i bashkisë;

- Administratori i firmës fituese të shërbimit të pastrimit;

- Kryetari i Bashkisë

Kërkohet një sqarim për këto 2 nene nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit pse nuk duhet të përcaktohet me Kryetarin e Bashkisë i cili është përgjegjës drejtëpërdrejt për menaxhimin e integruar të mbetjeve dhe të pse është ndryshuar nga variant i ligjit në fuqi aktual???

Si dhe,

Referuar pikës 10, neni 23 të ligjit Nr. 139/2015 ‘Për vetëqeverisjen vendore’ i ndryshuar citon:

- Mbledhjen, largimin dhe trajtimin e mbetjeve të ngurta dhe shtëpiake, është përgjegjësi i Kryetarit të bashkisë.

7. Në relacionin shpjegues nuk jepen kostot financiare për transpozimin e çdo akti nënligjor që rrjedh nga ky projekligj, të cilët kërkohen të miratohen me Vendim të Këshillt të Ministrave. Kërkohet të jepen vlera financiare për implementimin dhe zbatimin e projektligjit.

8. Me miratimin e këtij projkligji konstatohet se Vendimi i Këshillit të Ministrave Nr.. 418, datë 27.5.2020 ‘Për miratimin e dokumentit të politikave strategjike dhe të planit kombëtar për menaxhimin e integruar të mbetjeve, 2020 - 2035’ dhe Vendimi i Këshillit Kombëtar të Territorit nr.1, datë 13.01.2020 ‘Plani kombëtar sektorial për menaxhimin e mbetjeve të ngurta’ bien në kundërshtim me afate dhe kriteret që ngarkohen për zbatimin e këtij draftligji. Kërkohet një intepretim se si do të implementohen këto 2 dokumenta bazë te menaxhimit të integruar të mbetjeve duke ju sqaruar se:

Në projektligjin është hequr hartimi i planeve rajonale, i cili do të mundësonte hartimin e planeve lokale sipas numrit të popullsisë dhe zonës territoriale. Në nenin 10, 11, 12 dhe 13, të ligjit 10463, datë 22.09.2011 ;Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar, sqaron mënyrën e hartimeve të planeve rajonale.

Kërkohet një intepretim nga MTM, pse është neni për hartimin e planeve është hequr si detyrim në këtë projekligj pasi në Direktiv është cituar.

9. Në pikën 3, nenin 22, të projekligjit të propozuar kërkon ngritjen organizimin funksionimi dhe përgjegjësitë funksionale të AKEM, e cila përcaktohen me Vendimin e Këshillit të Ministrave për krijimin, organizimin dhe funksionimin e AKEM,

Aktualisht është ngritur me Vendimin Nr. 132, datë 6.3.2024, të Këshillit të Ministrave “Për krijimin, organizimin dhe funksionimin e Agjencisë Kombëtare të Ekonomisë së Mbetjeve”, si dhe Urdhrit të Kryeministrit nr. 94, datë 12.06.2024 “Për miratimin e strukturës dhe të organikës së Agjencisë Kombëtare të Ekonomisë së Mbetjeve”.

Ngritja e kësaj agjencie para kohe dhe jo në përputhje me kërkesat e ligjit në fuqi nr. 10463, datë 22.09.2011 Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar, mos vallë është shkelur kërkesat e detyrimit të ligjit të sipërcituar??? Kërkohet një intepretim të këtij akti.

10. Neni 22 të projektligjit të propozuar lidhur me Organizimi, funksionimi dhe përgjegjësitë funksionale të AKEM, bie ndesh me nenin 29 ‘Fondi i ekonomisë së mbetjeve’ të projektligjit, pasi nuk ka fushë përgjegjësie AKEM.

Kërkohet një intepretim të këtij neni nga MTM.

11. Vendimet e Këshillit të Ministrave të cilët janë në fuqi dhe janë transpozur plotësisht me Direktivat përkatëse, të cilët kanë pasur një kosto për buxhetin e shtetit apo nga projektet e huaja, si do të funksionojnë??

a. Do të shfuqizohen??

b. Do të hartohen nga e para dhe nëse Po.. sa është vlera financiare që do të duhen për hartimin e këtyre projetvendimeve,

c. Si do të mbulohen kostot nga buxheti i shtetit?

d. Apo është përcaktuar nga një donator i huaj hartimi i tyre dhe cili nga projektet e huaja ka negociuar me MTM.

e. Sa është afati i përcaktuar për hartimin e këtyre projektvendime??

f. Pasi në nenin 83, ka përcaktuar vetëm ligjin ligji nr. 10 463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”, si dhe çdo akt tjetër nënligjor, që bie në kundërshtim me këtë ligj, shfuqizohen..

Me cilin akt në fuqi bie ndesh..Kërkohet përcaktimi i këtij akti në fuqi.

12. Në pikën 3 dhe 4, të nenit 73 të projektligjit citon:

- 3. Në territorin e Republikës së Shqipërisë lejohen të importohen, vetëm disa kategori të caktuara mbetjesh jo të rrezikshme, përveç atyre të përcaktuara në pikat 1 dhe 2 të këtij neni, pas miratimit të kërkesës për import me Vendim të Këshillit të Ministrave.

- 4. Këshilli i Ministrave me propozim të Ministrit miraton listën e mbetjeve jo të rrezikshme të cilat lejohen të importohen në Republikën e Shqipërisë si dhe rregullat për zbatimin e këtij neni

Nisur sa më lart, kërkohet një informacion të detajuar lidhur me:

a. Në draftligjin dhe relacion shpjegues nuk përjashton apo ndalon mbetjet për import për 3 impiantet incenerimit të financuara nëpërmjet PPP dhe buxhetit të shtetit.

Ky projektligj i lejon mbetjet per këto impiante??

b. Cfarë do bëhen me mbetjet aktuale dhe mbetjet e 199 venddepozitimeve që kërkohen të importohen??

c. Sa është sasia e mbetjeve që kërkohet të importohet në Shqipëri??

d. Cfarë lloj mbetjesh të përcaktuar me kodin 6 shifror sipas VKM – së Nr. 402/2021 ‘Për katalogun e mbetjeve’, lejohen të importohen??

e. Po me ndarjen e mbetjeve në burim që kanë pasur detyrim të bëhet që në vitin 2018 nga 61 Kryetarët e Bashkive, mbetjet aktuale e gjeneruara si do të trajtohen??

f. Cilët kompani në vendin tonë janë të interesuar për importin e mbetjeve dhe llojin e tyre??

g. A ka hartuar Ministria e Turizmit dhe Mjedisit një studim fizibilitetit nevojat për import dhe llojet e mbetjeve???

- Cili projekt ka hartuar këtë studim fizibiliteti (kërkohet të vendoset në dispozicion ky dokument)

h. A ka zhvilluar dëgjesa publike Ministria e Turizmit dhe Mjedisit përpara se të paraqitej projektligji për konsultim për ndryshimin e nenit për importin e mbetjeve (Kërkohet vendosja në dispozicion dokumenti së bashku me siglimet të personave që kanë qenë dakort për import mbetje);

i. A janë plotësuar kushtet dhe kriteret me kushte sanitare në territorin e Republikës së Shqipërisë për menaxhimin e integruar të mbetjeve, të cilët kërkohet importi i mbetjeve?

j. A është i mbuluar i gjithë territori Shqipërisë sipas rajoneve me venddepozitim legal, ndarje të mbetjeve në burim, riciklim dhe asgjësim i kontrolluar??

- Dhe cilët rajone nuk kanë të ingritur infrastrukturën sipas Master planit dhe Strategjisë Kombëtare të mbetjeve??

k. A është monitoruar deri më tani objektivat e Planit Kombëtar të mbetjeve dhe Master Planit kombëtar kryesisht:

- Përcaktimi I venddepozitimit të mbetjeve inerte sipas VKM – së 575/2015 ‘Për miratimin dhe menaxhimin e mbetjeve inerte’

- Nevojën për importin e mbetjeve dhe llojet e tyre?

- Ndarja e mbetjeve në burim sa bashki e kanë implementuar 100 % sipas kërkesave të VKM – së 418/2020 ‘Strategjisë Kombëtare të mbetjeve’ dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 418/2014 'Për ndarjen e mbetjeve në burim' që kërkohet të importohen mbetje '??

- Pse nuk ka funksionuar bashkëpunimi dhe bashkërendimi ndërmjet institucioneve qëndrore dhe vendore me kompanitë e riciklimit që lëndën e parë ta merrnin në ndarjen e mbetjeve në burim dhe mos të përfundonte në venddepozitme ilegale apo legale??

- Për 11 vite që nuk ka pasur import të mbetjeve subjektet e riciklimit kanë ushtruar aktivitetin e tyre në territorin e Republikës së Shqipërisë edhe pa import, pse duhej tani ky ndryshim i projektligjit??

- A është ngritur infrastruktura e monitorimit dhe kontrollit në pikat kufitare Doganore, Agjencinë Kombëtare të Mjedisit apo ndonjë institucion tjetër për vlerësimin e përmbajtjes së llojit të mbetjeve, akreditimin e mjeteve për analizimin e rrezikshmërisë dhe pasojat që mund të përmbajnë llojet e mbetjeve;

- Sa të kualifikuar dhe të cerfikuar ka pajisur Ministria e Turizmit dhe Mjedisit personat që mund të analizojnë mbetjet në rast importi??

- A ka përcaktuar shtetet Ministria e Turizmit dhe Mjedisit në rast importi vendet që do të eksportojnë dhe importojnë mbetjet në vendin tonë?? dhe nëse Po cilë shtete mendohen të importohen mbetjet dhe origjinën e tyre??

- Në relacionin shpjegues ka mangësi informacioni dhe argumenta për nismen e ndryshimit të ligjit ekzistues si dhe hapat që do të ndërmeren nga MTM, në rast lejimi të importit të mbetjeve.

Për të gjitha pikat dhe komenteve të cituara më lart, kërkoj një sqarim të thelluar nga ana e Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit, si dhe të gjitha këto pika janë pasqyruar në faqen zyrtare për konsultim publiku.

Mbetem në pritje të kthim përgjigje..

Faleminderit,

14. Në nenin 19, sugjerojmë të shtohet që këta subjekte të mund ti dorëzojnë edhe tek të tretë që merren me grumbullimin/trajtimin/riciklimin, sepse sic është shkruar neni shkojnë vetëm në lendfill, ndërkohë që mund të shkojnë si lëndë e parë apo për prodhim energjie për aq kohë sa ka nevojë tregu dhe mbetja është konsideruar mall në qarkullim civil.

Pershendetje,
Qendra Burimore e Mjedisit në Shqipëri (REC Shqipëri); person juridik i regjistruar në bazë të Ligjit Nr. 8788 “Për Organizatat Jo-Fitimprurëse”, me përvojë mbi tridhjetë vjeçare në fushën e politikave mjedisor, parashtron komentet e saj per projekt ligjin në fjalë.

Neni 43: Mbetjet e rrezikshme shtëpiake
1 -duhen specifikuar cfarë rrymash mbetje shtëpiake janë të rrezikshme apo rryma të tjera të mbetjeve që gjenerohen në familje por që duhen grumbulluar vecmas.
psh: Mbetjet farmaceutike që gjenerohen në familje (medikamente e barna të skaduara apo të paperdorura_janë kategori mbetjesh të rrezikshme. Aktualisht përzihen me mbetjet bashkiake apo derdhen në kanalizimet e ujrave të përdorur duke shkaktuar ndotje mjedisi (tokës dhe ujrave sipërfaqësore dhe nëntokesorë). Ligji duhet të parashikojë grumbullimin e diferencuar të tyre përmes sistemeve të përcaktuara si psh: sistemit shëndetësor (qendrat shëndetësore) dhe farmacitë, si një praktikë e njohur në vendet e BE e më gjerë. Prej Jan. 2025, BE e bën të detyrueshme për vendet anëtare këtë grumbullim.
Neni 24: Përgjegjësitë e bashkive
Në detyrimin e bashkive për menaxhimin e rrymave të mbetjeve (përfshirë rrymat e rrezikshme te mbetjeve) duhet të përcaktohet edhe detyrimi për të caktuar/miratuar vendet e depozitimit të përkohshëm në territor për këto rryma, nga ku mund të transportohen më tej në pikat e trajtimit (nëse ka) ose eksportohen për trajtim të vecantë. Të tilla rryma mund të përfshijnë pika grumbullimi për mbetjet elektrike dhe elektronike, bateritë, etj.

Sugjerimet e mësiperme bazohen në studimin “Vlerësimi Krahasimor i Sistemeve për Grumbullimin e Mbetjeve Farmaceutike në Shqipëri dhe Evropë” - qershor 2024. Në të është matur edhe perceptimi i grupeve të ndryshme të synuara (publikut dhe farmacistëve). Ky punim është kryer në kuadër të projektit “Tirana Ime 2.0 – PharmaWipe”, i financuar përmes programit NEAR të Komisionit Evropian “Kryeqytetet Bashkëpunojnë për Sfidat e Përbashkëta në Menaxhimin e Mbetjeve të Rrezikshme – Jerevan, Varshavë, Tiranë”.
Studimi mund të gjendet në linkun:
https://t.ly/HjbQh

Komente dhe sygjerime mbi projektligjin “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”
1. Ligji që është fuqi është transpozim i plotë (mbi 90%) i Direktivës 2008/98/KE, si ka mundësi që ky akt vjen si transpozim i pjesshëm ndërkohë që tashme jemi shumë hapa më pranë integrimit në BE. Ligji në fuqi, u ul në nivelin e përafrimit si pasojë e ndryshimeve që pësoi në vitin 2013, dhe përkatësisht “ndalimin e importit të mbetjeve”, fakt për të cilin Komisioni I BE në RSH ka depozituar notë zyrtare. Si është e mundur edhe pas kësaj note ky ligj bie në nivelin e përafrimit dhe nuk përcaton sic duhet të drejtën e importit sic eshtë në legjislacionin europian? Për një vlerësim më të thellë në këtë drejtim, do të donim që institucioni propozues të vinte në dispozicion të grupeve të interest tabelën e përputhshmërisë së ligjit të miratuar në vitin 2011 dhe atë që propozon këtë projektligj, për të evidentuar në saktë përputhshmërinë me legjislacionin europian, ku aderojmë të bëhemi pjesë dhe ku si pasojë e ndërkombëtarizimit të biznesëve shqiptare, detyrohen të hyjnë në mardhënie tregtare me këto shtete.
2. Referuar Manualit të Hartimit të Legjislacionit, një projekt-akt që të propozohet jo si shtesa dhe ndryshime duhet të sjelli të paktën 50% të ndryshimit të aktit ekzistues. Pas konsultimit me aktin objekt konsultimi, nuk evidentohet që ky projekt të ndryshojë terësisht apo mbi 50% përcaktimet e ligit në fuqi. Për pasojë nuk mendojmë se është nevoja për të ligj të ri, për më tepër që përafron të njëjtën Direktive të BE-së. Pra nuk kemi të bëjmë me një ligj të ri në thelb po me një ligj që ndryshon disa element të ligjit ekzistues duke mos ndryshuar minimalisht sasisë e nevojshme për një akt të ri. Tabela e përputhshmëisë edhe në këtë rast e vërteton këtë.
3. Gjuha e përdorur bën që akti të jetë rezultat i një përkthimi jo të saktë, vërtetimi i të cilit do të reflektohet me zbatimin në praktikë. Në akt përdoret terminologji e huaj ndërkohë që ekziston tashmë terminologjia e unifikuar mjedisore. Në këtë kuadër sugjerojmë rishikimin e plotë të aktit duke rishikuar terminologjinë e përdorur dhe duke u bazuar në Manuain përkatës së Hartimit të Legjislacionit pasi projektakti nuk plotëson elemëntët bazik të hartimit. Në lidhje me këtë, më poshtë po listojmë vetëm disa elemënt që sugjerojmë të rishikohen, pasi lista do ishte e gjatë nëse do ti listonim të gjitha:
a. të riformulohet neni 1 për të reflektuar më drejtë terminologjinë “që mundëson tranzicionin në modelin e ekonomisë qarkulluese”, pasi ky togfjalësh nuk përputhet me realitetin ku që në vitin 2011 ekziston një legjislacion i tërë mbi menaxhimin e mbetjeve, pra nuk jemi në kushtet e tranzicionit, po të lëvizjes së mbetjeve si mall dhe përdorimin e tyre me qëllim rritjen e iniciaticës tregtare private dhe jo vetëm.
b. E njëjta gjë si më sipër vlen edhe për gërmën “c” të pikës 1 të nenit 2, e cila sugjerojmë të riformulohet për qëllim qartësie, pasi nuk del qartë kuptimi
c. Dispozitat e ligjit nuk “mbulojnë” por “I shtrijnë efektet e tyre…’
4. Gërma “a” e pikës 1 të nenit 2, përpara fjalës “mbetje” të shtohet fjala ”sasisë”, dhe kudo ku është e nevojshme të shtohet ky fakt, se qëllimi është ulja e sasive të mbetjeve të prodhura
5. Kur përmënden ndikime negative, sugjerojmë të specifikohet ku parashikohet te jenë këto ndikime, në jetën e njëriut, në mjedis, në ndotjen e ujit, ajrit, tokës etj, pasi mbi baze te llojit te ndikimit realizohet rankimi I rrezikshmerise se mbetjeve.
6. Sugjerojmë që përkufizimet të bazohen në përkufizimet ndërkombarisht të pranuara për efekt edhe të faktit që legjislacionet tashmë janë të unifikuara dhe terma të caktuar janë përkufizuar nga struktura të posatcme tashme, sic është rasti i termit “mbetje” që lidhet me pushimin e përdorimit të tij për qëllimin për të cilin është krijuar, të cilin poseduesi edhe mund ta mbajë pa afat. Të shtohen përkufizimet me terminologji të përdorur në draft psh, “dherat që nuk janë të ndotur”, “Materiale të tjera natyrore”, “mbetje urbane ose shtëpiake sic i përdor në nenin 9” se sot ndarja administrative është me bashki por në të ardhmen mund të ekzistojë një ndarje tjetër territoriale dhe duhet rishikuar termi, “mbetje farmaceutike”, “hierarkia e mbetjeve”, “normat teknike minimale”, etj.
7. Pika 4 e nenit 3 mendojmë se është terësisht e panevojshme pasi si e parashikuar në këtë akt ashtu edhe e pa parashikuar, për element të tjerë të kapitullit 23, janë miratuar dhe do miratohen ligje sektoriale, si aksidentet industriale, mbrojtja e ajrit, biodiversitetit, pyjeve etj
8. Neni 6 nuk sqaron hierarkinë e mbetjeve por rrugën e propozuar të trajtimit të një mbetje deri në asgjesimin e saj. Hierarkia mund të lidhet me rrezikshmërinë e tyre jo me proceset teknike dhe tenikologjike që përcaoktomn legjislacioni në këtë nen.
9. Neni 7 nuk mund të jetë komunulativ se kështu gjasat të përdoren nënproduktet si lëndë e parë janë shumë të vogla, por sugjerojmë të plotësohet së paku njëri nga kushtet, pasi praktika ka treguar që mbetje të ndryshme përdoren si lëndë e parë apo lëndë plotësuese në prodhimin apo përdorimin e produkteve të tjera. E njëjta situatë mendojmë vlen edhe për nenin 8.
10. Neni 11 është një regres, mbase si pasojë e dështimit të strukturave përkatëse për ndarjen e mbetjeve në burim. Ndarja e mbetjeve në burim është elementi bazë I shpikur dhe i aplikuar në vendet e zhvilluara për të ulur sasinë e mbetjeve që shkojnë për asgjesim, pasi vetëm nëpërmjet ndarjes në burim sasia më e mase e tyre shkon për riciklim. Edhe nga pikpamja ekonomike, mbetjet e ndara kanë vlerë disa herë më të lartë në treg (bursë) sesa ato të padiferencuara sepse janë të kontaminuara. Nuk duhet që pamundësia në aplikim ti ulë vlerën ekonomike dhe të shtojë me koshiencë sasinë e tyre në landfill. Ndarja e mbetjeve në burim është kërkesë parësore e BE në fushën e mbetjeve që në Marrëveshjen e Asocim Stabilizimit. Ndarja e mbetjeve në burim rrit iniciativën tregtare të incenerimit dhe riuperimit. Bashkia Lezhë dhe disa bashki të tjera në vënd e kanë aplikuar si projekte pilote ndarjen e mbetjeve në burim që përpara 13 viteve me shumë sukses.
11. Neni 13, vendos që ky ligj nuk i fillon me miratimin efektet e tij sepse duhet të dali VKM, ndërkohë që cdo gjë ka ekzistuar që në vitin 2011 që të gjithë këto detyrime ligjore janë në fuqi. Vetëm në rast se qëllimi I kërij ligji është të pezullojë efektet e ligjit të 2011 dhe të krijojë një moratorium për nenaxhimin e mbetjeve deri në një moment të dytë kur Këshilli i Ministrave të jetë gati. Edhe ky nen con në regres se sado pak, ligji në fuqi po jep dhe ka dhene efekte
12. Neni 14 sugjerojmë të mos përcaktojë vetëm rikuperimin, por të gjitha format e tjera të përdorimit të mbetjes.
13. Neni 16 përcakton detyrat e krijuesit të mbetjeve, por duke i lexuar me kujdes 5 pikat, asnjë qytatar i këtij vëndi nuk e gjen veten aty. Cdo qytatar është krijues i mbetjes. Ai i vetëm nuk bën menaxhim, maksimalisht për diferencim mbetjesh (që ky projektligj po ia heq si detyrim) dhe depozitim në kontenieret e përcaktuar pronë e bashkisë, jo tek private sic citon gërma “d”. Gërma “d” ia transferon pronësinë e mbetjes privatit që është dëm i pastër në buxhetin e familjarit dhe të shtetit, pasi familjari paguan dy herë për atë mbetje, një herë me cmimin e ambalazhit që I shtohet vlerës së produktit që blend he një herë me tarifën e mbetjeve që I paguan bashkisë. Familjari është pronar I mbetjes deri në momentin q e depoziton në kontenitor për tia kaluar bashkisë që kjo me to të krijojë të ardhura. Transferimi I pronësisë tek private pa kundërshpërblim është dëm ekonomik, si I tillë kjo dispozitë sugjerojmë të riformulohet.
14. Në nenin 19, sugjerojmë të shtohet që këta subjekte të mund ti dorëzojnë edhe tek të tretë që merren me grumbullimin/trajtimin/riciklimin, sepse sic është shkruar neni shkojnë vetëm në ledfill, ndërkohë që mund të shkojnë si lëndë e parë apo për prodhim energjie për aq kohë sa ka nevojë tregu dhe mbetja është konsideruar mall në qarkullim civil.
15. Pika 3 e nenit 22 mendojmë që shkon përtej detyrave të ministrisë së kjo e fundit vetëm politika mund të bëjë, nuk bën menaxhim të mbetjeve në koncept të menaxhimit se nuk trajton mbetje.
16. Neni 26 përcakton detyrimin e bashkëpunimit të bashkive të të njëjtës zonë menazhimi të mbetjeve, pa përcaktuar këtë bashkëpunim si detyrim të tyre. Në praktikë ka ndodhur që disa projekte kanë dështuar kur kanë qënë në nivel qarku sepse nuk kanë bashkëpunuar të gjitha bashkitë e qarkut. Edhe në këtë rast nëse ky nen nuk është detyrues por e drejtë e bashkive, rezikohet të mos funksionojë procesi dhe një zonë menaxhimi të mos realizohet, për pasojë mbetjet e aij territory administrative të mos menaxhohen.
17. Neni 32 përcakton detyrimin e ruajtjes së mbetjeve përpara grumbullimit, por nuk parashikon asgjë për ruajtjen e kontenitorëve bashkiak ku depozitojnë mbetjet familjet. Këto i trajton si mall pa zot, ndërkohë që praktika ka treguar se pikërisht në këto vënde vidhen mbetjet nga punonjësit e riciklimit që punojnë në të zezë. Sugjerojmë marrjen e masave nga strukturate bashkisë apo të subjektit të nënkontraktuar nga ajo për ruajtjen e këtyre mbetjeve.
18. Në nenin 33, parashikohen stacionet e transferimit të mbetjeve, parashikim ky që nuk është i ri në legjislacionin e mbetjeve, por që duke qënë se në fund të fundi ai është një vendepozitim mbetjesh, sugjerojmë që të shtohen detyrimet ligjore për pajisjen me leje mjedisore, për mënyrën sesi dhe kush do jetë autoriteti që do të përcaktojë vendin ku do të vendoset, pronësinë dhe administrimin e stacionit, mënyrën e depozitimit të mbetjeve dhe proceset që do të zhvillohen aty, autoritetet përkatëse, afatet e depozitimit të mbetjeve aty, dhe në rast të aplikimit në të të procesit të ndarjes subjektet që do të përfitojnë lëndët e riciklueshme, tarifat dhe mënyrën/autoritetet që do të ngarkohen për monitorimin e këtyre stacioneve, kushtet mjedisore që duhet të plotësojë për të mosdëmtuar ujrat nëntoksor dhe jo vetëm si dhe procesin e reabilitimit të mjedisit pas përfundimit të afatit të përdorimittë stacionit, apo pas largimit të mbetjeve. Asnjë nga listimi i sugjerimeve në lidhje me stacionet e transferimit nuk parashikohet në akt, e për më tepër asnjë akt nëligjor që të dali në dhe për zbatim të këtij neni. Sikuse e citojmë në këto komente, mbetjet janë mall në qarkullim të lirë me vlerë ekonomike në treg, që do të thotë se stacioni i stranferimit, nëse në të do bëhet seleksionim, do prodhojë lëndë të parë për riciklim që e ka vlerën ekonomike më të lartë se mbetjet e pa ndara. Deri më sot, stacionet e transferimit janë përdorur për të vjedhur mbetjet, e për pasojë të ardhurat nga riciklimi që duhet të shkonin në buxhetin e bashkisë përkatese, duke krijuar konkurencë të pandershme në treg për subjektet që merren me riciklimin, pa përmendur këtu informalitetin tek punonjësit, gjë e cila mendojmë që duhet të parandalohet.
19. Në nenin 34 “Landfillet” sugjerojmë të parashikohen edhe lendfillet në pronësi private jo në administrim shtetëror apo detyrimisht në rang ndërvendor (pika 9) kjo për të stimuluar landfillet si pjesë e zonave ekonomike, teknologjigje apo industriale, në lidhje me depozitimin e mbetjeve aty drejtpërdrejtë nga krijuesi I tyre. Këto landfille, përvecse si pasojë e investimeve më cilësore, mud të ofrojnë edhe groposjen e mbetjeve të caktuara, duke ulur sasinë e mbetjeve që depozitohen në landfillet bashkiake dhe për pasojë uljen e shpenzimeve të buxhetut të shtetit për transportin dhe përpunimin e tyre.
20. Referuar pikës 5 të nenit 27, ndërtimi lendfilleve përballohet nga Buxhetii Shtetit, ndërkohë që neni 36 parashikon garanci financiare “për personat që duan të operojnë një landfill”, duke bërë të nënkuptohet që neni 36 parashikon lendfille edhe të subjekteve private jo bashki, pra inciativimi I lendfilleve pronë private. Për qëllim të qartësimit të këtij neni sugjerojmë riformulimin e tij me qëllim qartësimin për efekt implementimi në praktikë.
21. Sugjerojmë mos përcaktimin e referencave të sakta numër ligji/neni (pika 3/neni 40) apo emra institucionesh sic janë në momentin e hartimit të ligjit (ministria e energjisë dhe industrisë), por institucione përgjegjëse për atë fushe, për të evituar ndryshimet ligjore në të ardhmen si pasojë e këtyre përcaktimeve në lig
22. Neni 43/1 flet për mbetje familjare (psh, bateri, tv, tonera etj), pa përcaktuar se ku do ti cojnë familjarët këto mbetje, se tek kontenitorët e bashkisë nuk i hedhin dot referuar ketij neni. Do ti mbajnë në shtëpi të dëmtojnë shëndetin e tyre dhe të fëmijve të tyre? Sugjerojmë të rishikohet
23. Neni 46 parashikon normat teknike minimale të aktorëve, pa përcaktuar cfarë janë këto norma dhe për cfarë shërbejnë, dhe si do ndikojnë ato tek aktori “familjar” se ky I fundit është vetëm krijues pjesë e sistemit të menaxhimit , por nuk bën as transport, as grumbullim e as trajtim të mbetjes. Mendojmë që duhet riformuluar për qëllim të qartësisë.
24. Pika b/77 sugjerojmë të rishikohet duke përjashtuar nga ky rregull I përgjithshëm banorët që djegin mbetjet bio të fushave/pemëve të tyre pasi nga djegia ata përfitojnë munusin për plerimin e tokës dhe në të njëjën kohë depozitimi I tyre në kontenierët e bashkisë rrit artificialisht sasinë e mbetjeve bashkiake, ndërkohë që I dënon me gjobë shumë të lartë referuar pikës 57 të nenit 78
25. Në lidhje me nenin 78 për kundërvajtje administrative, sugjerojmë që riformulohen pëcaktimet që mund të cënojnë operatorin familjar për ti diferencuar ata nga krijuesit e tjerë të mberjeve, ndërkihë që do të sugjeronim, masa administrative deri në humbjen e mandatit për krybashkiakët që nuk realizojnë ndarjen e mbetjeve në burim, lejojnëdiegien e mbetjeve në ladfille, etj, pasi praktika ka treguar se vetëm gjobvënia për mos menaxhim të mbetjeve nga kryebashkiakët nuk ka sjellë asnjë efekt pozitiv në menaxhimin e mbetjeve duke I trajtuar mbetjet si mall pa zot dhe në të njëjtën kohë janë helmuar qytete të tëra si pasojë e diejges së pakontrolluar të fushave të mbetjeve apo ledfilleve pa asnjë përgjegjësi për kryetarët e bashkive.

1. Në Nenin 16 të projektligjit në pikën 2 përmendet pika 3 e nenit. Neni ka vetem dy pika
Neni 16
Përgjegjësia e krijuesit ose zotëruesit të mbetjeve

1. Krijuesi ose zotëruesi i mbetjeve është përgjegjës për realizimin e menaxhimit të integruar të mbetjeve, të krijuara dhe/ose të zotëruara prej tij, në përputhje me këtë ligj, me legjislacionin në fuqi për vlerësimin e ndikimit në mjedist dhe lejet e mjedisit, si dhe me legjislacionin e posaçëm që rregullon rrymat e caktuara te mbetjeve. Në zbatim të këtij detyrimi, krijuesi ose zotëruesi i mbetjeve sigurohet që mbetjet e krijuara apo të zotëruara prej tij t’i nënshtrohen operacioneve të menaxhimit të integruar të mbetjeve në një nga mënyrat e mëposhtme:
a) duke kryer vetë menaxhimin e integruar të mbetjeve;
b) duke realizuar menaxhimin e integruar të mbetjeve nëpërmjet një agjenti apo tregtari të licencuar sipas legjislacionit në fuqi;
c) duke transferuar apo dorëzuar vetë mbetjet tek personat që kryejnë trajtimin e mbetjeve, në përputhje me legjislacionin në fuqi;
ç) duke i transferuar apo dorëzuar vetë mbetjet tek sistemi i grumbullimit të mbetjeve të ngritur nga bashkia përkatëse.
d) duke i transferuar apo dorëzuar vetë mbetjet tek një sistem grumbullimi i ngritur dhe administruar nga operatorë privatë brenda territorit ku ndodhen mbetjetdhe vepron në përputhje me parashikimet e legjislacionit në fuqi.
2. Krijuesi ose zotëruesi i mbetjeve, që dorëzon apo transferon mbetjet tek një agjent, tregtar, person fizik ose juridik që kryen menaxhimin e integruar të mbetjeve, sipas planit të zonës së menaxhimit të mbetjeve ose tek sistemi i grumbullimit i ngritur dhe i administruar nga operatorë privatë, nuk çlirohet nga përgjegjësia për kryerjen e plotë të operacioneve të rikuperimit ose asgjësimit të mbetjeve, përveç rasteve të rregulluara në përputhje me parashikimet e pikës 3 të këtij neni.

Ju lutem specifikoni nëse Pika 3 e këtij Neni mungon apo nëse rastet janë të rregulluara diku tjetër.

2. Në Nenin 32 është përmendur një rregullore e cila shërben për të përcaktuar rregullat e ruajtjes paraprake para grumbullimit.
Neni 32
Ruajtja paraprake

1. Ruajtja paraprake para grumbullimit të mbetjeve për qëllime të transportit të tyre drejt impianteve përkatëse, kryhet në vendet e mëposhtme:

a) në vendin ku krijohen mbetjet, që nënkupton të gjithë zonën ku zhvillohet aktiviteti që ka krijuar mbetjet;
b) ekskluzivisht për mbetjet që janë subjekt i përgjegjësisë së zgjeruar të prodhuesit ruajtja paraprake para grumbullimit mund të kryhet nga distributorët në hapësirat e pikës së tyre të shitjes.

2. Ruajtja paraprake para grumbullimit kryhet në kushtet e mëposhtme:

a) mbetjet që përmbajnë ndotësit organikë të qëndrueshëm, dhe ndryshimeve të mëtejshme, ruhen në përputhje me normat teknike që rregullojnë magazinimin dhe paketimin e mbetjeve që përmbajnë substanca të rrezikshme dhe menaxhohen në përputhje me rregulloren e mësipërme;
b) mbetjet grumbullohen dhe dërgohen për operacionet e çmontimit ose të shpërbërjes sipas njërës prej modaliteteve alternative të mëposhtme, në zgjedhjen e prodhuesit të mbetjeve: kur sasia e mbetjeve në depo arrin gjithsej 30 metra kub, nga të cilët maksimumi 10 metra kub mbetje të rrezikshme ose çdo rast, kur sasia e mbetjeve nuk tejkalon kufirin e përmendur në vit, ruajtja paraprake nuk mund të zgjasë më shumë se një vit;
c) mbetjet janë grupuar sipas kategorive homogjene, në përputhje me normat përkatëse teknike, si dhe, për mbetjet e rrezikshme, në përputhje me normat që rregullojnë depozitimin e substancave të rrezikshme që përmbajnë;
ç) në përputhje me normat që rregullojnë paketimin dhe etiketimin e substancave të rrezikshme.

3. Ruajtja paraprake para grumbullimit që kryhet në kushtet e përcaktuara në pikat 1 dhe 2 nuk kërkon autorizim nga autoritetet kompetente.

4. Dispozitat e këtij neni nuk aplikohen për mbetjet bio.

Rregullorja e mësipërme e përmendur në Gërmën a) të pikës 2 ku ndodhet? Mund ta përcaktoni me saktë për cfarë rregullore bëhet fjalë?

3. Në Nenin 39, Transferimi i mbetjeve jo të rrezikshme, janë të përmendura mbetjet e rrezikshme.
Neni 39
Transferimi i mbetjeve jo të rrezikshme

1. Personat fizikë a juridikë, të licencuar sipas legjislacionit në fuqi, që grumbullojnë ose transportojnë mbetje jo të rrezikshme, transferojnë mbetjet në impiante trajtimi të përshtatshme që plotësojnë kërkesat e këtij ligji. 
2. Të gjitha llojet e mbetjeve jo të rrezikshme, që transferohen sipas kritereve tekniko-ligjore nga një person te një tjetër, shoqërohen me një dokument transferimi. Dokumenti i transferimit është i vlefshëm edhe në formë elektronike. 
3. Dokumenti i transferimit përmban të paktën informacionin e mëposhtëm: 
a) numrin e dokumentit të transferimit; 
b) emrin, adresën, e-mailin, numrin e telefonit dhe informacione të tjera të nevojshme të të transferuesit; 
c) emrin, adresën, e-mailin, numrin e telefonit dhe informacione të tjera të nevojshme të personit tek i cili transferohet mbetja (pritësi); 
ç) informacion për sasinë dhe tipin e mbetjeve jo të rrezikshme, që transferohen dhe tipin e konteinerëve në të cilët ndodhet; 
d) vendin, kohën dhe datën e transferimit; 
dh) përshkrimin e mbetjeve jo të rrezikshme bashkë me listën e kodeve respektive; 
e) informacione për trajtimet apo procese të tjera që mbetjet jo të rrezikshme kanë pësuar deri në këtë çast. 
ë) çdo informacion tjetër të nevojshëm në lidhje me origjinën e mbetjeve të rrezikshme, dorëzimin, destinacionin e mbetjeve të rrezikshme dhe operacionet e trjatimit.
4. I njëjti dokument transferimi lejohet të mbulojë më shumë se një transfertë mbetjesh jo të rrezikshme nga transferuesi tek i njëjti pritës vetëm nëse mbetjet që transferohen janë të ngjashme. Dokumenti i transferimit është i vlefshëm për një periudhë kohe jo më të gjatë se 1 vit. 
5. Si transferuesi edhe pritësi i mbetjeve i ruajnë dokumentet e transferimit për të paktën 2 vjet, të cilat ua vënë në dispozicion strukturës përgjegjëse inspektuese në fushën e mjedisit. Dokumentet përmbajnë minimalisht përshkrimin e mbetjeve dhe kopjet e dokumenteve të transferimit.
6. Si transferuesi edhe pritësi i mbetjeve i dërgojnë Agjencisë Kombëtare të Mjedisit, një herë në 6 muaj, informacion për mbetjet jo të rrezikshme. 
7. Këshilli i Ministrave, me propozimin e ministrit, miraton rregullat për transferimin e mbetjeve jo të rrezikshme dhe kërkesa të tjera për informacionin që përfshihet në dokumentin e transferimit. 

Konkretisht, ne piken 3, germa ë) çdo informacion tjetër të nevojshëm në lidhje me origjinën e mbetjeve të rrezikshme, dorëzimin, destinacionin e mbetjeve të rrezikshme dhe operacionet e trjatimit.
A është ky një lapsus?

4. Braktisja e mbetjeve është një nga ndalimet, por sipas Nenit 77, kjo është e ndaluar vetëm për personat që nuk kanë lejë dhe licencë. Po personat që kanë leje dhe licencë, a mund ti hedhin mbetjet në vende publike?
Neni 77
Ndalime
Ndalohen:
a) hedhja, braktisja, depozitimi apo groposja e të gjitha llojeve të mbetjeve në vende publike dhe jo publike ku nuk lejohet të hidhen apo groposen mbetjet, nga persona të cilët nuk janë të pajisur me leje, licencë apo autorizim për kryerjen e kësaj veprimtarie;
b) djegia e të gjitha llojeve të mbetjeve në kundërshtim me këtë ligj dhe pa u pajisur me licencat, lejet apo autorizimet e nevojshme;
c) dërgimi dhe pranimi i mbetjeve në lendfill ose në impiantin e incinerimit dhe të bashkëincinerimit të mbetjeve të grumbulluara në mënyrë të diferencuar të destinuara për përgatitje për ripërdorim dhe/ose riciklim, me përjashtim të mbetjeve të prodhuara nga trajtimi i mbetjeve të grumbulluara në mënyrë të diferencuar, nëse incinerimi është zgjidhja më e përshtatshme në përputhje me nenin 5 të këtij ligji.

Gjithashtu në Nenin 78 Kundërvajtjet Administrative, pika 56 dhe 57, dënon me gjobë vetëm personat fizike dhe personat juridike.
Neni 78
Kundërvajtjet administrative

56. Hedhja, braktisja, depozitimi dhe/ose groposja e mbetjeve në kundërshtim me nenin 77 të këtij ligji, dënohet me gjobë:
a) për personin juridik në vlerën nga 650 000 (gjashtëqind e pesëdhjetë mijë) deri në 1 300 000 (një milion e treqind mijë) lekë.
b) për personin fizik në vlerën nga 65 000 (gjashtëdhjetë e pesë mijë) deri në 130 000 (njëqind e tridhjetë mijë) lekë.
57. Djegia e mbetjeve, në kundërshtim me nenin 77 të këtij ligji, dënohet me gjobë:
a) për personin juridik në vlerën nga 650 000 (gjashtëqind e pesëdhjetë mijë) deri në 1 300 000 (një milion e treqind mijë) lekë.
b) për personin fizik në vlerën nga 65 000 (gjashtëdhjetë e pesë mijë) deri në 130 000 (njëqind e tridhjetë mijë) lekë.
Si është parashikuar të merren masa për individët që shkelin ligjin?

5. Duke e parë në këndvështrim më ligjin e Menaxhimit të Integruar të Mbëtjeve ne Nenin 78 Kundërvajtjet administrative pika 59. Gjoba, në zbatim të këtij neni, vendoset nga struktura përgjegjëse inspektuese në fushën e mjedisit për personin juridik dhe nga struktura konstatuese në bashki në rastet kur shkeljet e parashikuar në pikat 54 dhe 55 të këtij neni kryhen nga personi fizik, në përputhje me legjislacionin në fuqi dhe është dënim kryesor.
Nëse e marrim në paralelizëm me ligjin kjo do ishte për pikat 56 dh 57

6. Teknikat më të mira të disponueshme janë të përmendura përgjatë projektligjit por nuk janë të përcaktuara dhe as nuk ka një përkufizim për to. Mund ta bëni më të qarte ku do të bazohen teknikat më të mira të disponueshmë?

Disa reagime e propozime nga ana e “Bashkimit te Prodhuesve te Shqiperise“ ne lidhje me projektligjin “Per Menaxhimin e Integruar te Mbetjeve“

I-Kosiderata te pergjithshme mbi draftin e paraqitur per Menaxhimit te Integruar te Mbetjeve (MIM )

1. Drafti i projektligjit per “MIM” i publikuar per konsultim publik keto dite, nga nje shikim paraprak, perafron ne menyre te kenaqshme direktiven perkatese Europiane per mbetjet.
2. Ndryshim pozitiv ne kete draft eshte se edhe nga ana strukturore, ligji i ri do te jete me i plote ne pasqyrimin e parimeve dhe standrteve dhe nuk tenton te jape jape detaje teknike, por ka lene mundesi te plota qe me akte nenligjore te detajohen e saktesohen me mire me procedurat vijuese!
3. Drafti i paraqitur ka sjelle risi me parashikimin e krijimit te Agjensise Kombetare te Ekonomise se Mbetjeve (neni nr.22), me parashikimin per ngritjen e Fondit te Ekonomise se Mbetjeve (neni nr.29) si edhe ne parashikimin e realizimit te Instrumentave Ekonomike (neni nr.28).
4. Drafti i ri ka permbyllur nje mangesi te madhe ligjore per “MIM”, sepse me strukturen edhe konceptet e reja qe sjell, ka transpozuar po thuajse te gjitha ndryshimet ne direktiven Europiane te mbetjeve nga viti 2011, kur ligji per “MIM”u miratua per here te pare e deri me tani.
5. Nga te gjitha risite mendojme te vecojme Direktiven per “Circular Economy”. Tek pjesa e verejtjeve edhe propozimve do te shprehemi per cfar mendojme se do te duhet te pasqyrohet edhe me shume ne kete p/ligj.
6. Shoqata e Prodhuesve Shqiptare mirepret ndryshimet qe sjell projekt ligji i ri "Per menaxhimin e integruar te mbetjeve" vecanerisht ne perafrimin e dispozitave me kerkesat dhe rregullimet e Direktives se BE 2008/98 "Per mbetjet" si dhe mundesine e perafrimit te metejshem te legjislacionit shqiptar me rregulloren 2024/1167 te Parlamentit European dhe Keshillit date 11 Prill 2024 "Per transportin e mbetjeve".

II- VEREJTJE EDHE PROPOZIME PER NDRYSHIME NE DRAFTIN E PARAQITUR PER KONSULTIM PUBLIK.

1. Ne projektligjin e ri propozojme qe tek neni nr.4 “Perkufizime“ te behen disa saktesime, apo te shtohen emertime, nocione me se shumti qe kane te bejne me ”Ekonomine Qarkulluese”,me Riciklimin Kimik” e tjera. (me te detajuar do ti paraqesim ne takimin me grupin e punes qe ka hartuar draftin)
2. Propozojme qe emertimi i nenit nr.6 te jete: “HIERARKIA e TRAJTIMIT te MBETJEVE“ (aktualisht: Hierarkia e mbetjeve)
3. Propozojme qe emertimi i nenit nr.10 te ndryshohet nga: “PARANDALIMI i MBETJEVE” ne “PARANDALIMI i KRIJIMIT te MBETJEVE”
4. Tek neni nr.12 “PERGATITJA per RIPERDORIM dhe RICIKLIM i MBETJEVE”, tek pika (2c) te shtohet apo perfshihet edhe sektori privat qe meret me riperdorimin dhe riciklimin (te shihet mundesia te pershihet edhe procesi i pritshem i PZP-se).
5. Tek neni nr.13 “Objektivat e riperdorimit, riciklimit dhe rikuperimit te mbetjeve“, AKEM duhet te jete institucioni qe ka pergatitur gjithcka pershkruhet me lart? Cilat jane institucionet per shqyrtimin e kundravajtjeve administrative dhe marrjen e vendimit perkates? Lenia evazive cenon permbylljen me sukses te procesit…!!!!!!
6. Tek neni nr.6 “Asgjesimi i mbetjeve”, tek pika (2) ne fund te shtohen edhe fjalet: dhe ekonomine e vendit.
7. KREU III, SEKSIONI PERGJEGJESIA PER “MIM”, propozojme te shtohet pika (e): Bashkite jane te detyruara te lejojne (bashkeveprojne nese kane interes) Operatoret Ekonomike qe zbatojne PZP-ne te investojne, ndertojne sistemet e tyre te pavarura per grumbullimin, transportimin e trajtimin final te rrymave te mbetjeve per te cilat i detyron ligji……
8. Neni 16 “Pergjegjesia e krijuesit ose zoteruesit te mbetjeve“, ne perfundim te pikes (2) thuhet “pervec rasteve te rregulluara ne piken (3) te ketij neni”. Ne draftin qe ne disponoj nuk ekziston nje pike (3) ne kete nen!
9. NENI 17 “PERGJEGJESIA E ZGJERUAR E PRODHUESIT“, ne perfundim te pikes (2) qe eshte mbetja dhe trajtimi perfundimtar i saj ne zbatim te ligjit ..(perkates).?. Tek pika 4- thuhet: te permendura ne piken … te ketij neni….(nuk ka numer te pikes se nenit). Pika nr.(6) mbetet e paqarte se cfar kerkon te saktesoje!

SEKSIONI II
INSTITUCIONET PERGJEGJESE

10. NENI 20

pika (2) propozojme te shtohet a)- Prefekti qe mbulon zonen/zonat e mbetjeve…

11. NENI 21 “MINISTRIA PERGJEGJESE PER MJEDISIN”
Pas pikes (c) propozojme te shtohet pika d) - Krijon instrumenta ekonomik, financiar per te rritur eficensen e industrise ricikluese ne ato rryma mbetjesh ku ka interes te shtuar publik gjithashtu.

12. NENI 22 “AGJENSIA KOMBETARE E EKONOMISE SE MBETJEVE“
Propozojme qe kjo Agjensi per situaten e trasheguar dhe aktuale qe kemi me mbetjet do te duhet qe per nje periudhe 10-15 vjecare te jete nen varesine e KESHILLIT TE MINISTRAVE dhe Kryeministrit drejtperdrejte. Ne keto rrethana, neni perkates duhet ndryshuar!

13. NENI 24 “BASHKITE“
Pika 2- germa (c) ………organizimin dhe realizimin e transportit te mbetjeve inorganike me ato organike detyrimisht me kamiona te vecante.
Pika 3- germa (c) te shtohet afati i kohezgjatjes se kontrates me operatorin ekonomik privat te jete jo me pak se 15 vjet.

14. NENI 28 “INSTRUMENTAT EKONOMIKE DHE MASA TE TJERA NXITESE TE TRAJTIMIT TE HIERARKISE SE MBETJEVE“
Pas pikes i)- te shtohet pika j):Incentiiva ekonomike ne nivel qendror edhe lokal qe nxisin perdorimin e lendeve te para me origjine nga riciklimi dhe produkteve te prodhuara prej tyre.
Pas pikes j)- shtohet pika k)-:Krijohen incentiva ekonomiko financiare per sipermarrjet apo industri te caktuara qe vendosin ta transformojne modelin e biznesit nga ekonomia lineare ne ate qarkulluese.

SEKSIONI V
OPERACIONET E MENAXHIMIT TE INTEGRUAR TE MBETJEVE

15. NENI 38 “TRANSPORTI I MBETJEVE JO TE RREZIKSHME“
Pas pikes c)- shtohet pika d):Lejohet transporti i mbetjeve jo te rrezikshme nga persona fizik te rregjistruar (deklaruar) tek njesite administrative si grumbullues te mbetjeve per riciklim deri ne sasine 50 kg ne dite brenda territorit te njesise se tyre administrative.

16. NENI 39 “TRANSFERIMI I MBETJEVE JO TE RREZIKSHME“
Pas pikes 1- shtohet pika a)-Personat fizik te cilet grumbullojne mbetje jo te rrezikshme per qellime riperdorimi e riciklimi lejohen ti transportojne tek pikat e grumbullimit,apo impjanteve te perpunimit qe jane brenda njesise se tyre administrative pa ju nenshtruar detyrimeve te pikes 1, per sasite deri ne 50 kg ne dite.

17. NENI 48 “MBETJET BIO“

Pas pikes 4 shtohet pika a) - Keshilli i Ministrave investon ne krijimin e infrastruktures per mbledhjen, grumbullimin e ndare ne burim per mbetjet bio si edhe ngritjen e impjanteve te kompostimit ne cdo zone mbetjesh apo nje per disa zona, referuar numurit te popullsise.

18. NENI 49 “AMBALAZHET EDHE MBETJET E TYRE“

Tek 1 (a) - te ndryshohet formulimi: Kerkesat minimale per ambalazhet, sipas parashikimeve te legjislacionit ne fuqi mbi [shtohet(perberjen e tyre gjurmueshme)], cilesine e ambalazheve, duke garantuar sigurine, mbrojtjen e shendetit publik dhe te higjenes se produktit. (Ne kete rast kufizohen ose ndalohen te hidhen ne treg produkte e ambalazhe te cilat e kane te pamundur identifikim e perberesve te tyre e per rrjedhoje edhe riciklimin e tyre.). Ne kete nen duhet te diskutohet me hartuesit e ligjit nese eshte vendosur te ulet detyrimi per qesen plastike te riperdorueshme nga 70 mic./ane ne 51mic./ane?
Termi qese transprtuese me apo pa doreza mbajtese te prodhuara 100% nga lende te para e ndihmese nga burime te biokompostueshme duhet te shtohet ne kete nen, apo tek neni 4 si pike e vecante si perkufizim?

19.NENI 50 “PRODUKTET PLASTIKE NJEPERDORIMSHE“

PIKA (1) - Keshilli i Ministrave , me propozim te ministrit miraton [shtohet fjala(kritret)]edhe masat e nevojshme per parandalimin dhe zvogelimin e ndikimit ne mjedis te disa llojeve te produkteve plastike dhe jo vetem (miksimet,kompozitet) njeperdorimshe.

KREU VII

20. NENI 70 “INSPEKTIMI“

Persa i perket ketij neni do te sjellim ne vemendje te hartuesve te p/ligjit qe eshte duke u kryer reforma ne inspektime edhe do te duhet te jene ne koherence.

KREU VIII

23. NENI 75 “EKSPORTI I MBETJEVE”

Pika (3) - afati i vlefshmerise se autorizimit per eksport nga 2 vite te behet ne 3 vite.

24. NENI 76 “AUTORIZIMET PER EKSPORTIN DHE TRANZITIMIN E MBETJEVE”

Pika (7) - Te hiqet pika nr.7 mbasi pengon, pamundeson ne menyre artificiale eksportimin e disa rryma mbetjesh per shkak te kostove shtese te transportit. (Nese mbajme ne vemendje qe kostot e transportit specifikisht per mbetjet zakonisht jane mbi 50% te vleres se mbetjeve,cdo zgjatje e itenerarit eshte kosto e larte e per rrjedhoje mundet ta beje transaksionin te pavlefshem ekonomikisht!).

25. NENI 78 “KUNDRAVAJTJET ADMINISTRATIVE“

Tek neni per kundravajtjet administrative mendoj dhe propozoj qe do te duhet te plotesohet sepse eshte parashikuar per te gjitha rastet e kundravajtjeve administrative te vendoset nje gjobe me dy vlera standart!
Nuk parashikohet e adresohet se cfare ndodh me pasojen e kundravajtjes, kush e rikthen, kompenson ndikimin ne mjedis, me cfar kostosh? Me kostot e arketuara nga gjoba, a mjaftojne? Kush e ralizon shkelesi apo nje entitet i licensuar?Kostot shtese qe do te duhen deri ne permbyllje
te procesit kush do te mbetet pergjegjes?

Duket qarte qe ne disa raste ato jane te ekzagjeruara referuar termit te perdorur:

- Person [Person=individ=person fizik(subjekt,operator ekonomik)=person juridik]

- Ne disa raste gjobat jane shume te vogla ne raport me vleren ekonomike/financiare qe perfitojne shkelesit.Ne rastet kur gjoba nuk referon as mase, kohe sasi,riperseritje per te cilen eshte parashikuar shkelja,nuk mundemi te jemi realist ne vleren e penalitetit.

- Ne disa raste te jepet pershtypja se shkelesit jane te interesuar te paguajne gjoben edhe te vazhdojne perseritjen e shkeljes…..!

 Propozojme qe penalitet do te duhen te jene ne disa plane, financiar(propocionalisht me statusin e shkelesit), me sekuestrime te produktit qe eshte ne kundershtim me ligjin, me detyrimin per ta rikthyer(kompensuar) demin e kryer ne mjedis(shkelesi,apo nje subjekt i specializuar). Nese shkelesi eshte riperserites, ti hiqet e drejta e lejes se aktivitetit ne menyre proporcionale.
 Ritheksojme edhe njehere se jetesimin e efekteve te ketij p/ligji ne teresi e garantojne:

1- Parashikimi edhe realizimi i mekanizmave e instrumentave ekonomike e financiare.
2- Vendosja e penaliteteve ne menyre proporcionale, per te gjithe procesin e kundravajtjes deri ne eleminimin e pasojave, me apelim transparent e te drejte.

Keto komente vlejne edhe per NENIN 80

Pika (4)- Ndryshon: Te ardhurat e grumbulluara nga gjobat dhe interesat derdhen ne FONDIN e MBETJEVE (simbas parashikimit ne nenin nr.29) dhe jo ne Buxhetin e Shtetit.

Shenim: Sigurisht rezervojme te drejten per sugjerime dhe verejtje te metejshme, ne kete faze te shqyrtimit dhe studimit te ketij projekt-ligji

Me respekt

Bashkimi Prodhuesve Shqiptare

Përshëndetje, Mbështetur në projektligjin e propozuar ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ dhe relacionit shpjegues, të paraqitur për konsultim publiku sipas kërkesave të legjislacionit në fuqi ju përcejellim konstatimet nga ana ime e disa shkeljeve shumë të rënda teknike dhe juridike të cilet kërkohet nga ana e përfaqësuesve të Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit një sqarim për të gjitha pikat si më poshtë vijon: 1. Cilët nga ekspertët teknik kanë punuar për projektligjin dhe sa ekperiencë kanë në fushën e mbetjeve? 2. Në dokumentin e paraqitur për konsultim publiku mungon i pasqyruar transpozimi i Direktivës 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 Nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, e cila pasqyron zbërthimin e çdo gërme, pike apo neni të draft ligjit dhe RIA. Kërkohet një sqarim për këtë pikë.. 3. Bazuar në ligjin në fuqi Nr. 10463, datë 22.09.2011 Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar Direktiva 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, është traspozuar plotësisht dhe në përputhje të plotë, ndërsa projektligji i propozuar është transpozuar pjesërisht me Direktivën 2008/98/KE. Kërkohet një sqarim pse nuk duhet plotësisht dhe duhet pjesërisht për draftligjin e propozuar. 4. Nenet e projektligjit të propozuar nuk janë në përputhje dhe në harmonizim me Direktivën 2008/98/KE të Parlamentit Europian dhe Këshillit, datë 19 Nëntor 2008 “Mbi mbetjet”, por janë të crregullt sipas vendosjes së rradhitjes dhe përmbajtes së tekstit sipas neneve. 5. Në projektligjin është hequr Neni për afatet e ndarjes së mbetjeve në burim nga Njësitë e Pushtetit Vendor, e cila në nenin 18, të Ligjin nr. 10463, datë 22.09.2011 ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar citon: - Njësitë e qeverisjes vendore grumbullojnë në mënyrë të diferencuar mbetjet, sipas nenit 16 të këtij ligji, brenda 31 dhjetorit 2018, të paktën për këto rryma mbetjesh: letër, metal, plastikë dhe qelq. Heqja si detyrim të 61 Kryetarëve të Bashkive dhe mos realizimi i kërkesave të ligjit përbën një shkelje shumë e rëndë të përgjegjësisë të Kryetarit. Kërkohet një sqarim për këtë pikë. 6. Bazuar në pikën 12, neni 21 të ligjit 10463, datë 22.09.2011 ‘Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar citon: 12. Kryetarët e njësive të qeverisjes vendore janë përgjegjës për menaxhimin dhe administrimin e mbetjeve që krijohen brenda territorit të tyre administrativ, në përputhje me kërkesat e këtij ligji, ndërsa në projektligjin është propozuar në gërmën c, neni 15 dhe Neni 18 citon: Neni 15. c) Bashkitë, janë përgjegjëse për menaxhimin e integruar të mbetjeve bashkiake dhe mbetjeve të tjera të përcaktuara në dispozitat e këtij ligji që ndodhen në territorin nën juridiksionin e tyre. Neni 18 Bashkitë janë përgjegjëse për menaxhimin e integruar të mbetjeve bashkiake dhe rrymave të tjera të mbetjeve të parashikuara në këtë ligj, që ndodhen në territorin nën juridiksionin e tyre, sipas kompetencave dhe detyrimeve të përcaktuara në këtë ligj. Shtrohet pyetja kush ka përgjegjësi: - Specialisti në bashki; - Drejtori i ndërmarrjes së pastrimit; - Drejtori i përgjithshëm i bashkisë; - Administratori i firmës fituese të shërbimit të pastrimit; - Kryetari i Bashkisë Kërkohet një sqarim për këto 2 nene nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit pse nuk duhet të përcaktohet me Kryetarin e Bashkisë i cili është përgjegjës drejtëpërdrejt për menaxhimin e integruar të mbetjeve dhe të pse është ndryshuar nga variant i ligjit në fuqi aktual??? Si dhe, Referuar pikës 10, neni 23 të ligjit Nr. 139/2015 ‘Për vetëqeverisjen vendore’ i ndryshuar citon: - Mbledhjen, largimin dhe trajtimin e mbetjeve të ngurta dhe shtëpiake, është përgjegjësi i Kryetarit të bashkisë. 7. Në relacionin shpjegues nuk jepen kostot financiare për transpozimin e çdo akti nënligjor që rrjedh nga ky projekligj, të cilët kërkohen të miratohen me Vendim të Këshillt të Ministrave. Kërkohet të jepen vlera financiare për implementimin dhe zbatimin e projektligjit. 8. Me miratimin e këtij projkligji konstatohet se Vendimi i Këshillit të Ministrave Nr.. 418, datë 27.5.2020 ‘Për miratimin e dokumentit të politikave strategjike dhe të planit kombëtar për menaxhimin e integruar të mbetjeve, 2020 - 2035’ dhe Vendimi i Këshillit Kombëtar të Territorit nr.1, datë 13.01.2020 ‘Plani kombëtar sektorial për menaxhimin e mbetjeve të ngurta’ bien në kundërshtim me afate dhe kriteret që ngarkohen për zbatimin e këtij draftligji. Kërkohet një intepretim se si do të implementohen këto 2 dokumenta bazë te menaxhimit të integruar të mbetjeve duke ju sqaruar se: Në projektligjin është hequr hartimi i planeve rajonale, i cili do të mundësonte hartimin e planeve lokale sipas numrit të popullsisë dhe zonës territoriale. Në nenin 10, 11, 12 dhe 13, të ligjit 10463, datë 22.09.2011 ;Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar, sqaron mënyrën e hartimeve të planeve rajonale. Kërkohet një intepretim nga MTM, pse është neni për hartimin e planeve është hequr si detyrim në këtë projekligj pasi në Direktiv është cituar. 9. Në pikën 3, nenin 22, të projekligjit të propozuar kërkon ngritjen organizimin funksionimi dhe përgjegjësitë funksionale të AKEM, e cila përcaktohen me Vendimin e Këshillit të Ministrave për krijimin, organizimin dhe funksionimin e AKEM, Aktualisht është ngritur me Vendimin Nr. 132, datë 6.3.2024, të Këshillit të Ministrave “Për krijimin, organizimin dhe funksionimin e Agjencisë Kombëtare të Ekonomisë së Mbetjeve”, si dhe Urdhrit të Kryeministrit nr. 94, datë 12.06.2024 “Për miratimin e strukturës dhe të organikës së Agjencisë Kombëtare të Ekonomisë së Mbetjeve”. Ngritja e kësaj agjencie para kohe dhe jo në përputhje me kërkesat e ligjit në fuqi nr. 10463, datë 22.09.2011 Për menaxhimin e integruar të mbetjeve’ i ndryshuar, mos vallë është shkelur kërkesat e detyrimit të ligjit të sipërcituar??? Kërkohet një intepretim të këtij akti. 10. Neni 22 të projektligjit të propozuar lidhur me Organizimi, funksionimi dhe përgjegjësitë funksionale të AKEM, bie ndesh me nenin 29 ‘Fondi i ekonomisë së mbetjeve’ të projektligjit, pasi nuk ka fushë përgjegjësie AKEM. Kërkohet një intepretim të këtij neni nga MTM. 11. Vendimet e Këshillit të Ministrave të cilët janë në fuqi dhe janë transpozur plotësisht me Direktivat përkatëse, të cilët kanë pasur një kosto për buxhetin e shtetit apo nga projektet e huaja, si do të funksionojnë?? a. Do të shfuqizohen?? b. Do të hartohen nga e para dhe nëse Po.. sa është vlera financiare që do të duhen për hartimin e këtyre projetvendimeve, c. Si do të mbulohen kostot nga buxheti i shtetit? d. Apo është përcaktuar nga një donator i huaj hartimi i tyre dhe cili nga projektet e huaja ka negociuar me MTM. e. Sa është afati i përcaktuar për hartimin e këtyre projektvendime?? f. Pasi në nenin 83, ka përcaktuar vetëm ligjin ligji nr. 10 463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”, si dhe çdo akt tjetër nënligjor, që bie në kundërshtim me këtë ligj, shfuqizohen.. Me cilin akt në fuqi bie ndesh..Kërkohet përcaktimi i këtij akti në fuqi. 12. Në pikën 3 dhe 4, të nenit 73 të projektligjit citon: - 3. Në territorin e Republikës së Shqipërisë lejohen të importohen, vetëm disa kategori të caktuara mbetjesh jo të rrezikshme, përveç atyre të përcaktuara në pikat 1 dhe 2 të këtij neni, pas miratimit të kërkesës për import me Vendim të Këshillit të Ministrave. - 4. Këshilli i Ministrave me propozim të Ministrit miraton listën e mbetjeve jo të rrezikshme të cilat lejohen të importohen në Republikën e Shqipërisë si dhe rregullat për zbatimin e këtij neni Nisur sa më lart, kërkohet një informacion të detajuar lidhur me: a. Në draftligjin dhe relacion shpjegues nuk përjashton apo ndalon mbetjet për import për 3 impiantet incenerimit të financuara nëpërmjet PPP dhe buxhetit të shtetit. Ky projektligj i lejon mbetjet per këto impiante?? b. Cfarë do bëhen me mbetjet aktuale dhe mbetjet e 199 venddepozitimeve që kërkohen të importohen?? c. Sa është sasia e mbetjeve që kërkohet të importohet në Shqipëri?? d. Cfarë lloj mbetjesh të përcaktuar me kodin 6 shifror sipas VKM – së Nr. 402/2021 ‘Për katalogun e mbetjeve’, lejohen të importohen?? e. Po me ndarjen e mbetjeve në burim që kanë pasur detyrim të bëhet që në vitin 2018 nga 61 Kryetarët e Bashkive, mbetjet aktuale e gjeneruara si do të trajtohen?? f. Cilët kompani në vendin tonë janë të interesuar për importin e mbetjeve dhe llojin e tyre?? g. A ka hartuar Ministria e Turizmit dhe Mjedisit një studim fizibilitetit nevojat për import dhe llojet e mbetjeve??? - Cili projekt ka hartuar këtë studim fizibiliteti (kërkohet të vendoset në dispozicion ky dokument) h. A ka zhvilluar dëgjesa publike Ministria e Turizmit dhe Mjedisit përpara se të paraqitej projektligji për konsultim për ndryshimin e nenit për importin e mbetjeve (Kërkohet vendosja në dispozicion dokumenti së bashku me siglimet të personave që kanë qenë dakort për import mbetje); i. A janë plotësuar kushtet dhe kriteret me kushte sanitare në territorin e Republikës së Shqipërisë për menaxhimin e integruar të mbetjeve, të cilët kërkohet importi i mbetjeve? j. A është i mbuluar i gjithë territori Shqipërisë sipas rajoneve me venddepozitim legal, ndarje të mbetjeve në burim, riciklim dhe asgjësim i kontrolluar?? - Dhe cilët rajone nuk kanë të ingritur infrastrukturën sipas Master planit dhe Strategjisë Kombëtare të mbetjeve?? k. A është monitoruar deri më tani objektivat e Planit Kombëtar të mbetjeve dhe Master Planit kombëtar kryesisht: - Përcaktimi I venddepozitimit të mbetjeve inerte sipas VKM – së 575/2015 ‘Për miratimin dhe menaxhimin e mbetjeve inerte’ - Nevojën për importin e mbetjeve dhe llojet e tyre? - Ndarja e mbetjeve në burim sa bashki e kanë implementuar 100 % sipas kërkesave të VKM – së 418/2020 ‘Strategjisë Kombëtare të mbetjeve’ dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 418/2014 'Për ndarjen e mbetjeve në burim' që kërkohet të importohen mbetje '?? - Pse nuk ka funksionuar bashkëpunimi dhe bashkërendimi ndërmjet institucioneve qëndrore dhe vendore me kompanitë e riciklimit që lëndën e parë ta merrnin në ndarjen e mbetjeve në burim dhe mos të përfundonte në venddepozitme ilegale apo legale?? - Për 11 vite që nuk ka pasur import të mbetjeve subjektet e riciklimit kanë ushtruar aktivitetin e tyre në territorin e Republikës së Shqipërisë edhe pa import, pse duhej tani ky ndryshim i projektligjit?? - A është ngritur infrastruktura e monitorimit dhe kontrollit në pikat kufitare Doganore, Agjencinë Kombëtare të Mjedisit apo ndonjë institucion tjetër për vlerësimin e përmbajtjes së llojit të mbetjeve, akreditimin e mjeteve për analizimin e rrezikshmërisë dhe pasojat që mund të përmbajnë llojet e mbetjeve; - Sa të kualifikuar dhe të cerfikuar ka pajisur Ministria e Turizmit dhe Mjedisit personat që mund të analizojnë mbetjet në rast importi?? - A ka përcaktuar shtetet Ministria e Turizmit dhe Mjedisit në rast importi vendet që do të eksportojnë dhe importojnë mbetjet në vendin tonë?? dhe nëse Po cilë shtete mendohen të importohen mbetjet dhe origjinën e tyre?? - Në relacionin shpjegues ka mangësi informacioni dhe argumenta për nismen e ndryshimit të ligjit ekzistues si dhe hapat që do të ndërmeren nga MTM, në rast lejimi të importit të mbetjeve. Për të gjitha pikat dhe komenteve të cituara më lart, kërkoj një sqarim të thelluar nga ana e Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit, si dhe të gjitha këto pika janë pasqyruar në faqen zyrtare për konsultim publiku. Mbetem në pritje të kthim përgjigje.. Faleminderit,

GREEN WORLD

vendimmarrje shume e gabuar dhe e papranueshme kalimi ne kuvend i p/ligjtt me permbajtje importin e mbetjeve.

GREEN WORLD SHPK

OPINION DHE SUGJERIME
“Për projekt ligjin Nr. ___/2024
“Për menaxhimin e integruar të mbetjeve” objekt mendimi”

1. Të dhënat e subjektit propozues
GREEN WORLD SHPK, eshte subjekt i pajisur me Licencen III.2.B “Per Grumbullim, transportim, ruajtje e mbetjeve te llojeve te ndryshme te rrezikshme dhe jo te rrezikshme, ushqimeve dhe ujÎrave tÎ ndotur grumbullimin mbetjeve te rrezikshme dh vajit te djegure”. Kompania ofron dhe kryen sherbimet e saj prej disa vitesh ne Shqiperi, kryesisht me grumbullimin e vajit te djegur, por jo vetem, dhe eshte e vetmja kompani qe eksporton jashte Republikes se Shqiperise lende te rrezikshme* “vajra te djegur” deri ne 1000 ton ne vit.

2. Opinion dhe sugjerime te Green World lidhur me projekt ligjin objekt mendimi
Green World vlereson te theksoje se ne projekt ligjin objekt diskutimi duhen pasyruar patjeter disa fakte reale te situates ne terren qe kane te bejne me identifikimin e subjekteve ndotese nisur nga sasia e mbetjeve qe ato krijojne pavaresisht faktit nese jane apo jo subjekt i lejes dhe licences mjedisore. Me fjale te tjera, keto subjekte duhet te jene ne fokusin e ligjit per sa kohe risku dhe demi qe mund te shkaktojne ne mjedis eshte i barabarte me ate te kompanive subjekt i ligjit. Te tilla kompani te cilat duhet te merren ne konsiderate nga ky project ligj jane si psh: (1). Serviset qe gjenerojne mbetje si goma, bateri, vaj etj;
(2). Kompanite e transportit te mallrave;
(3). Kompanite e transportit te pasagjerve.
(4). Kompanite te cilat per shkak te aktivitetit te tyre kane ne pronesi numer te larte mjetesh
dhe makineri te renda.
Se paku, projekt ligji duhet te parashikoje meknizma kontrollues ndaj ketyre subjekteve ne funksion te monitorimit dhe gjurmimit te mbetjeve.

Te gjitha mbetjet e rrezikshme qe egzistojne ne treg, me sistemin qe kemi aktualisht nuk monitorohen. Sugjerojme qe firmat e trasportit dhe serviset duhet te bejn nje deklarim cdo 6 muaj ku te deklarojne 3 pika;
1. Sasia hyrese e vajit, baterive dhe gomave. Hyrja te monitorohet nga faturat hyrese te Tvsh.
2. Sasia gjendje ne magazin
3. Sasia e dorezuar me dokumentin e trasferimit per dorezimin e mbetjeve te rrezikeshme.
Pra nuk eshte e mjaftushme fakti qe kane nje kontrat dhe deklarojn sa te duan sasin qe dorezojne pa asnje lloj monitorimi nga strukturat perkatese.
4. Ministria pergjegjese dhe AKSH-I, per shak te rendesis se vecant dhe rrezikut potencial qe shkaktojne mbetjet, duhet te marin masa per ofrimin e sherbimit te deklarimit te mbetjeve ne sistemin E-albania. Te dhenat e deklaruara ne kete sistem do te sherbejne per programin/planin e inspektimit dhe gjurmimin e mbetjeve.
5. Per subjektet te cilat rezultojne me zero deklarim sistemi duhet ti identifikoje automatikisht dhe ne vijim te planifikohet kontroll nga inspektoriati i mjedisit.
6. Te gjitha subjektet pjesmarrese ne tendera, te cilat per shkak te akivitetit te tyre gjenerojne mbetje duhet te deshmojne me dokumenta provuese se kane ber deklarimet e mbetjeve gjat 3 viteve te fundit. Dokumenta provuese do te kosiderohen: faturat hyrese me TVSH, dokumenti i trasferimit te mbetjeve dhe cdo dokument tjeter i parashikuar sipas dispozitave ligjore ne fuqi.
7. Licensimi i linjave te trasportit te udhetareve, qyetase dhe rreth qytetase, te jete kusht nga Bashkia qe per 3 vitet e fundit te kene te deklarura mbetjet qe ato grumbullojne ne parqet e tyre.
8. Per linjat nderqytetase dhe linjat nderkombetare te pasagjereve, te jete kusht nga Ministria e Infrastruktures dhe Energjise deklarimi i mbetjeve para licensimit te tyre.
9. I gjithe trasporti i mallrave duhet te bej deklarimin cdo 6 muaj ne E-albania per pjesen hyrese, gjendjen ne makazin dhe pjesen dalese te verifikuar me dokumentin perkates.
10. Te gjitha subjektet tregtare te regjistruara ne QKB qe shesin produkte te cilat kosiderohen produkte te cilat ne fund te ciklit te tyre kosiderohen mbetje duhet te deklarojne ne E-albania sasin e shitur per subjektet, per tu monitoruar mbetja deri ne fund.
11. Inspekoriati i mjedisit nepermjet inpektoreve te saj ne momentin qe evidenton nje subjekt te palicensuar qe ben kontrata fiktive ose mbledh mbetje, duhet te njoftoje menjeher policin dhe prokurorin perkatese.
Duke ju falenderuar per mundesine qe na keni dhene per te shprehur mendimet tona, ju urojme pune te mbare.

PER GREEN WORLD SHPK
Elton HAXHI

PËRMBLEDHJE DISKUTIMESH

në kuadër të konsultimit publik me përfaqësuesit e bashkive zhvilluar 2-3 shtator 2024

për Projekt Ligjin për Menaxhimin e Integruar të Mbetjeve

Projekt-ligji për Menaxhimin e Integruar të Mbetjeve (i hedhur për konsultim publik nga
Ministria e Turizmit dhe Mjedisit, deri më 17 shtator 2024) vlerësohet nga Shoqata për
Autonominë Vendore (SHAV) dhe përfaqësuesit e Bashkive, si pjesë e Forumit Profesional të
Mbetjeve, se:
1. adreson një prej funksioneve më të rëndësishme për NjQV-të, për të cilin shërbimi i
ofruar vijon të shfaqë problematika lidhur me cilësinë e ofruar për qytetarin,
mbulimin e të gjithë territorit me shërbim, si dhe përballimin e kostove financiare,
2. sjell një sërë risish të lidhura me përfshirjen e konceptit (parimit) të ekonomisë
qarkulluese dhe hierarkisë së mbetjeve, të cilat në thelb kërkojnë grumbullimin e
diferencuar të mbetjeve sipas gjashtë rrymave të paraqitura në projekt ligj,
3. përfshirja e parimit të mësipërm, detyron NjQV-të të ngrenë dhe operojnë sistemin e
Menaxhimit të Integruar të Mbetjeve (MIM), ku NjQVtë janë përgjegjëse për ngritjen,
menaxhimin, raportimin e informacionit lidhur me mbetjet në nivel qendror dhe
mbulimin e kostove deri në dërgimin e mbetjeve bashkiake në pikat fundore të
trajtimit,
4. NjQV-të vijojnë të kenë përgjegjësinë për hartimin e Planeve Vendore për MIM, në
periudhë 6-vjeçare, të cilat duhet të përmbajnë masat për grumbullimin, ndarjen e
diferencuar dhe trajnimin sipas rrymave të ndryshme të përcaktuara në projekt-ligj, të
përcaktojnë stacionet e transferimit të mbetjeve bashkiake dhe mbetjeve të tjera si dhe
trajtimin e mbetjeve të veçanta (mbetjet bio) brenda territorit të bashkisë,
5. NjQV-të konsultohen dhe bashkërendojnë veprimtarinë me NjQV-të e tjera në nivelin
e zonave të mbetjeve, lidhur me trajtimin fundor të mbetjeve dhe hartimin e planeve
zonale të mbetjeve,
6. NjQV-të raportojnë të dhënat për mbetjet pranë Agjencisë Kombëtare të Ekonomisë
së Mbetjeve (AKEM), shkëmbejnë përvoja dhe mbështeten nga AKEM me kapacitete
teknike (njohuri dhe modele menaxhimi) dhe financiarisht përmes Fondit të
Ekonomisë së Mbetjeve (FEM) për ngritjen e infrastrukturës së sistemit të MIM dhe
projekte pilote që nxisin riciklimin.

2 | Page
Në vijim, po rendisim çështje të adresuara nga përfaqësuesit e bashkive gjatë konsultimit
publik të këtij projekt ligji:

I. Çështje të përgjithshme:
I.1 Përgjegjësitë dhe detyrat e NjQV-të/Bashkive për MIM
Shtohen përgjegjësitë dhe detyrat për NjQV-të/Bashkitë, duke u bërë institucioni me
përgjegjësi të plotë për Menaxhimin e Integruar të Mbetjeve.
a) Kompetencat dhe mbështetja që i duhen dhënë NjQV-ve për ndryshimet e nevojshme
të strukturës dhe ngritjes së sistemit MIM duhen parashikuar me kujdes në të gjithë
aktet nënligjore, të cilat në konsultim me NjQV-të, duhet të qartësojnë mekanizmat
dhe instrumentat për funksionimin e sistemit të MIM, duke parashikuar kohën e
nevojshme tranzitore për ngritjen dhe operimin e tij. (Neni 18, Neni 24)
b) Koha e parashikuar në aktet nënligjore për ngritjen e këtij sistemi duhet të marrë në
konsideratë specifikat e çdo NjQV-je (në shtesë të specifikime që i parashikon projekt
ligji) përfshirë edhe kapacitetet ekzistuese, ecurinë e deritanishme në trajtimin fundor
të mbetjeve, etj. (Neni 12, Pika 3, Neni 13. Pika 2)
c) Bashkitë të kenë autoritetin të vetë-përcaktojnë prioritetet për ngritjen e sistemit të
grumbullimit të diferencuar të mbetjeve për rrymat e paraqitura si letra, metalet,
plastika, qelqi, mbetjet bio dhe në vijim tekstilet. (Neni 31, pika 5).
d) Projekt ligji duhet të parashikojë funksionimin e sistemit të MIM bazuar në standarte
të përcaktuara/unifikuara dhe miratuara pas konsultimit me NjQVtë. Ai duhet të
parashikojë hartimin dhe miratimin e standardit minimal të menaxhimit të mbetjeve
në nivelin e NjQVsë, i cili garanton arritjen e objektivave të këtij ligji (koncept i
parashikuar në SKMIM 2020-2035) (Neni 24, Pika f, Nenet 31-34)
e) Projekt-ligji duhet të përcaktojë autoritetin që kryen monitorimin e zbatimit të masave
të Strategjisë Kombëtare të Menaxhimit të Integruar të Mbetjeve dhe Planit Kombëtar
sektorial, dhe autoritetin që vlerëson përputhshmërinë e Planeve Zonale të Mbetjeve
me objketivat e Planit Kombëtar. Projekt ligji duhet të përcaktojë strukturën e
dokumentit të Planit Vendor të Menaxhimit të Integruar të Mbetjeve, dhe/ose rrymave
të veçanta të mbetjeve? (Nenet 63, 64, 65, 66)
f) Projekt-ligji duhet të përmbajë a) listën e mbetjeve të rrezikshme bashkiake dhe b)
parashikimet për detyrimet që lindin për NjQVtë për menaxhimin e rrymave të tjera të
mbetjeve: si mbetjet e rrezikshme, elektronike, makinat në fund të jetës që
grumbullohen në territorin e bashkisë. Ndonëse trajtimi fundor i tyre parashikohet të
ndodhë në qendra për trajtim të specializuar në nivel zonal apo kombëtar, duhet
caktësuar me akt të veçantë nënligjor detyrimin e NjQVve lidhur me grumbullimin,

3 | Page
magazinimin e përkohshëm dhe transferrimin e tyre për trajtim të specializuar. (Neni
43, Pika 1)

I.2 Kapacitetet dhe burimet për MIM në nivel vendor
Bazuar në sistemin aktual të menaxhimit të mbetjeve në nivel vendor, krahasuar me kërkesat
e projekt ligjit, ka një qëndrim të njëjtë prej bashkive mbi mungesën e kapaciteteve njerëzore
dhe financiare për ngritjen dhe funksionin e një sistemi të tillë MIM.
a) Përballimi i kostove financiare për ngritjen e sistemit për grumbullimin e diferencuar
të mbetjeve është mjaft i vështirë me buxhetin e vetë bashkisë. (Neni 24, Pika
1,germa ç; Neni 27, Pika 1, Pika 3, Neni 32). Ngritja e rrjetit të stacioneve të
transferrimit (Nenet 32-33) vlerësohet barrë për buxhetet modeste të bashkive, ndaj
ato duhen parashikuar si pjesë e mbështetjes së dhënë prej nivelit qendror për ngritjen
e sistemit MIM.
b) Kostot për ngritjen e sistemit të MIM në nivel vendor duhen mbështetur me fonde të
veçantë/specifikë prej nivelit qendor. (Neni 28, Neni 29)
c) Fondi i Ekonomisë së Mbetjeve në formën e një fondi financiar publik që mbështet
politikën, programet dhe projektet në fushën e menaxhimit të integruar të mbetjeve
(Neni 29/1) duhet te jete nje fond i dedikuar për nevojat e bashkive dhe zonave të
mbetjeve për zhvillimin e masave për ekonominë qarkulluese. VKMja për
administrimin e tij ta garantojë këtë dhe të kufizojë përdorimin e këtij fondi si
mbështetje ekonomike për auoritetet qendrore (Neni 28, pika f).
d) Trajtimi fundor i mbetjeve parashikohet në nivel të zonave të mbetjeve dhe ngritja e
impjanteve fundorë të trajtimit të mbetjeve parashikohet të mbulohet nga Buxheti i
Shtetit (Neni 27, Pika 5). Megjithatë kostot e transportit drejt pikave të trajtimit
fundor të mbetjeve dhe pagesa për trajtimin fundor bazuar në sasinë e dërguar të
mbetjeve vlerësohen përtej kapaciteteve të buxhetit të shumicës së Bashkive. Projekt
ligji duhet të përmbajë parashikime të kontributit të nivelit qendror për mbulimin e një
pjesë të shpenzimeve për këtë trajtim. (Neni 29, Pika 1)
Një pjesë e Fondit të Ekonomisë së Mbetjeve (FEM) mund të ndahet si kontribut për
të mbuluar kostot e trajtimit fundor të mbetjeve bashkiake.
e) Bashkia nuk staf të mjaftueshëm dhe të përgatitur në aspektin teknik (burime
njerwzore, njohuri dhe aftësi) për të ngritur dhe menaxhuar një sistem MIM. Ky është
një problem më i mprehtë për bashkitë e vogla. (Neni 32)
f) AKEM duhet të parashikojë mbështetjen e NjQV-ve me Udhëzues specifikë për MIM.
(Neni 22)
g) Projekt ligji duhet të parashikojë kryerjen e Vlerësimit Strategjik Mjedisor (VSM) për
planet e mbetjeve në nivel kombëtar, vendor dhe të zonave të mbetjeve.

4 | Page
I.3 Raportimi i të dhënave për mbetjet
Mungesa e impjanteve fundorë të trajtimit të mbetjeve, për rrjedhojë mungesa e peshimit
krijon vështirësi për grumbullimin e të dhënave të sakta për shumë bashki.
a) Projekt-ligji duhet të përmbajë edhe raportimin e të dhënave të grumbulluara prej
operatorëve e riciklimit dhe të impjanteve fundorë për vetë bashkitë pjesëmarrëse në
Zonën e Mbetjeve, sipas rrymave të përcaktuara në projekt ligj. (Neni 72)
b) Projekt ligji duhet të qartësojë dhe specifikojë rolin e AKEM dhe AKM lidhur me
detyrimin e bashkive për raportimin e të dhënave për mbetjet. Ngritja e sistemit të
digjitalizuar të informacionit mjedisor duhet të shmangë raportimin e dyfishtë të
dhënave prej NjQVve. (Neni 72). Rekomandohet që rezultatet të
konfirmohen/harmonizohen me të dhënat që grumbullon dhe raportin INSTAT për
këtë çështje.
c) Projekt ligji duhet të përmbajë vlerësimin e Bashkive bazuar në performancë dhe
raportimin e të dhënave për treguesit e realizimit të performancës së saj.
d) Projekt ligji duhet të specifikojë edhe detyrimin e NjQV-ve për raportimin e rrymave
të mbetjeve të rrezikshme apo rrymave të tjera (si ato elektronike, baterive, makinave
në fund të jetës, etj). (Neni 72)

I.4 Bashkëpunimi ndër-vendor, zonat e mbetjeve dhe trajtimi fundor i mbetjeve
Bashkëpunimi ndër-vendor i parashikuar për planifikimin e trajtimit fundor të mbetjeve
duhet shtrirë në të gjithë aspektet e bashkëpunimit (Neni 26):
a) Bashkitë referojnë vështirësi në marrjen e informacioneve për planifikimin dhe
menaxhimin në nivel zonal: afatet e ndërtimit, kapacitetet dhe tarifa e depozitimit.
Për impjantet ekzistuese praktika e deritanishme referon vështirësi në dhënien e
informacioneve prej operatorëve të impjanteve fundorë lidhur me sasitë e
depozituara dhe të ndarë në impjant sipas rrymave.
b) Të qartësohet pronësia mbi impjantet fundore të trajtimit të mbetjeve, kur ato
gjenden në territorin e një bashkie të caktuar, së bashku me kushtet e operimit të
tyre. (Nenet 34-37)
c) Të qartësohet përgjegjësia institucionale për hartimin Planeve Zonale të Mbetjeve
dhe forma e pjesëmarrjes së bashkive në procesin konsultues. (Neni 65)
d) Për disa bashki vlerësohet kufizues fakti se një Bashki mund të jetë pjesë vetëm
në një zonë mbetjesh. Për shkak të shtrirjes gjeografike dhe vlerësimit financiar, ti
jepet e drejta Bashkisë të vendosë në cilën zone mbetjesh do të marrë pjese dhe
nëse mund t’i dërgojë mbetjet në më shumë sesa një zonë. (Neni 26, Pika 2)

5 | Page
e) Në Marrveshjen ndër-bashkiake të përcaktohen edhe kriteret e vendosjes së tarifës
hyrëse në landfill.

I.5. Zbatimi i kuadrit ligjor dhe sanksionet (Kreu IX)
Projekt ligji parashikon një sërë sanksionesh për mos-zbatimin e kërkesave të projekt-ligjit
a) Penalitetet të jenë të zbatueshme vetëm pas periudhës tranzitore që do të përcaktohet
me akte nënligjore për fillimin e funksionimit të sistemit të MIM në nivel vendor.
b) Penalitetet të jenë propocionale me dëmin mjedisor të shkaktuar, për rastet e
mosveprimit apo të veprimit në kundërshti me përcaktimet e ligjit, referuar standartit
të miratuar për MIM. Në parashikimet për penalitete mund të shtohet edhe mos-
zbatimi i modelit të kostos.
c) Penalitetet për Kryetarin e Bashkisë vlerësohen jo propocionale për përgjegjësitë e
këtij funksioni dhe nuk duhen parashikuar të ngarkuara mbi personin.
d) Në Nenin për kundravajtjet administrative parashikohet saksioni ndaj bashkisë, për
rastin kur ajo nuk përmbush detrimin për hartimin e Planit Vendor të MIM dhe/ose
rrymave të veçanta të mbetjeve, brenda afateve kohore të përcaktuara.
e) Të parashikohen penalitete edhe për operatorët e impjanteve fundorë të trajtimit të
mbetjeve, të cilët vonojnë apo nuk japin (nuk përmbushin detyrimin) për të dhënë
informacion tek Bashkitë lidhur me sasinë e depozituar të mbetjeve sipas rrymave të
përcaktuara në ligj.
f) Të parashikohen saksione deri në mbyllje të veprimtarisë për operatorët e riciklimit të
cilët nuk operojnë sipas standardeve të përcaktuara.

6 | Page
II. Çështje specifike
II.1 Mbetjet inerte nga ndërtimi dhe shembjet
a) Bashkitë e kanë të pamundur të adresojnë çështjet e mbetjeve nga inertet e ndërtimit
dhe shembjet sidomos lidhur me ngritjen e vendgrumbullimeve në territorin e
bashkive, nëse mbetjet nga ndërtimi dhe shembja pranohen nga stacionet e
transferimit, (Neni 33/4), ku të bëhet trajtimi i tyre në impjante rajonale. Të shihet
mundësia e zgjidhjes së problematikës së trajtimit të inerteve në nivelin e zonave të
mbetjeve. (Neni 57) duke mbuluar kostot nga Buxheti i Shtetit.

II.2 Ndarja e mbetjeve në burim dhe trajtimi i mëtejshëm i tyre
a) Disa bashki që kanë filluar ndarjen e mbetjeve në burim, apo grumbullimin e rrymave
të mbetjeve për ricklimin referojnë vështirësi në gjetjen e blerësve / operatorë të
interesuar për këto produkte. Kjo bëhet edhe më e vështirë për Bashkitë e vogla që
kanë sasi të kufizuara të tyre, për të cilat tërheqja prej operatorëve mbart kosto më të
larta transporti (Neni 12, Pika 2)
b) Duhet të përcaktohen dhe mbështeten praktika që mund të ndjekë bashkia pas
grumbullimit të mbetjeve të riciklueshme, për të mbyllur ciklin qarkullues.
c) Vështirësi paraqesin veçanërisht ato rryma mbetjesh për të cilat nuk ka industri
ricikluese brenda vendit tonë si psh riciklimi i qelqit.
d) Ndonëse ka disa nisma pozitive për grumbullimin dhe trajtimin e mbetjeve bio
(organike) në disa Bashki të vendit, një pjesë e madhe vlerësojnë se ndërtimi i pikave
të grumbullimit dhe trajtimit të tyre është i vështirë për shkak të kostove të larta (që
rrjedhin prej sasive të mëdha të këtyre mbetjeve). Kostot e trajtimit të këtyre mbetjeve
janë më të larta sesa përfitimi ekonomik prej shitjes së produktit pas trajtimi të
mbetjeve bio. (Neni 48)
e) Miratimi i kuadrit ligjor për Përgjegjësinë e Zgjeruar të Prodhuesit dhe përcaktimi i
skemës së grumbullimit në përmbushje të detyrimit prej këtij ligji, pritet të çojë në
rritjen e sasitë së grumbulluar të mbetjeve të riciklueshme, e për rrjedhojë të
zvogëlojë sasinë e përgjithshme të mbetjeve. Zbatimi efektiv i këtij parimi dhe
kërkesave të ligjit përkatws do të ndihmojë edhe Bashkitë duke ulur sasinë e mbetjeve
dhe duke harmonizuar përpjekjet me operatorët për trajtimin e rrymave të mbetjeve
për riciklim. (Neni 27)

II.3 Mbetjet e rrezikshme bashkiake dhe rrymat të tjera mbetjesh
a) Skemat e grumbullimit të mbetjeve të rrezikshme të ndara nga mbetjet bashkiake
duhet të përcaktohen, dhe ngrihen vetëm pasi të jetë përcaktuar mënyra dhe vendi i
trajtimit fundor të tyre. Përcaktimi i pikave të përkohshme apo fundore të

7 | Page
grumbullimit është parakusht për të vlerësuar dhe planifikuar skemën e grumbullimit
në territorin e Bashkisë. (Kreu IV)
b) Bashkitë referojnë vështirësi në kontrollin e territorit lidhur me depozitimin ose
hedhjen jo të rregullt/paligjshme të mbetjeve të rrezikshme prej operatorëve të
ndryshëm si serviset e makinave (vajrat, mbetje plastike etj,) në kontenierët
bashkiakë. (Neni 27, Pika 4)
c) Disa bashki me sipërfaqe të konsiderueshme me aktivitet bujqësor kanë shprehur
shqetësimin e mbetjeve kimike bujqësore, të cilat përzihen me mbetjet bashkiake apo
hidhen në territor. Grumbullimi dhe trajtimi i duhur këtyre mbetjeve të specifikohet në
mënyrë të veçantë. (Kjo kategori nuk listohet në Nenin 3: Përjashtimet, por nuk ka
specifikime në asnjë nen që rregullon rrymat e mbetjeve të rrezikshme)
d) Në të njëjtën mënyrë duhet specifikuar edhe ndarja dhe grumbullimi i veçantë
mbetjeve te rrezikshme shtëpiake (mbetje farmaceutike të prodhuara në familje,
kimikate, bateri, etj). (Neni 43, Pika 1 dhe Pika2)
e) Disa bashki referojnë probleme me KLSH për llogaritjen e kostove për rrymat e
mbetjeve të veçanta si mbetjet voluminoze (që dalin nga familjet apo njësi
shërbimesh), të cilat grumbullohet si pjesë e mbetjeve bashkiake. Specifikimi i nën-
ndarjeve të tilla është i nevojshëm për të mundësuar dhënien e shërbimit dhe
përllogaritjen e kostove në nivel vendor për të gjitha kategoritë e gjeneruara të
mbetjeve bashkiake, në përputhje me kërkesat e ligjit.

II.4 Mbledhja e kundravajtjeve administrative
a) Bashkitë paraqesin vështirësi në mbledhjen e kundravajtjeve administrative, për shkak
të mungesës së sistemit, mungesës së identifikimit të ndotësve, etj. Për rrjedhojë,
duhet qartësuar dhe specifikuar mënyra e grumbullimit të tyre (Neni 29, pika 2, gërma a).